Карвонсарой
Хавфсизлик

Россия ва Украина ўртасидаги тангликнинг авж олиши фонида грузияликлар хавотирли ўхшашликларни кўрмоқдалар

Карвонсарой ва AFP

Россия қўшинлари Грузиянинг Гори шаҳридаги оловли нуқтага кираверишда позицияларни эгалламоқда, 2008 йил, 14 август. 2008 йилда Кремлнинг Грузияга қарши қуруқликдан уюштирган қақшатқич ҳужумининг таъсири бугунги кунгача йўқолмаган. [Марко Лонгари/AFP]

Россия қўшинлари Грузиянинг Гори шаҳридаги оловли нуқтага кираверишда позицияларни эгалламоқда, 2008 йил, 14 август. 2008 йилда Кремлнинг Грузияга қарши қуруқликдан уюштирган қақшатқич ҳужумининг таъсири бугунги кунгача йўқолмаган. [Марко Лонгари/AFP]

ТБИЛИСИ – Ўн минглаб Россия қўшинлари Украина чегараси яқинида тўпланар экан, собиқ совет давлати – Грузия аҳолисининг кўпчилигини хавотирли дежавю ҳисси қамраб олган.

2008 йилда Пекинда бўлиб ўтган ёзги Олимпия ўйинлари чоғида Россия ўзининг жанубий чегараси яқинидаги кичик Кавказ давлатига қарши қуруқликдан қақшатқич ҳужум бошлаган эди.

Грузия бўлгинчи Жанубий Осетия вилоятидаги грузин қишлоқларини ўққа тутган россияпараст исёнчиларга қарши жанг олиб борган.

2008 йил август ойидаги жанглар атиги бир неча кун давом этган бўлса-да, 700 дан ортиқ одамнинг ҳаётига зомин бўлиб, ўн минглаб этник грузинларни ўз уйини тарк этишга мажбур қилган эди.

2008 йил 23 август куни олинган сурат: Грузиядаги Жанубий Осетиядан чиқиб кетаётган Россия зирҳли техникалари карвони Россия билан чегарадаги Роки туннели томон ҳаракатланмоқда. [Дмитрий Костюков/AFP]

2008 йил 23 август куни олинган сурат: Грузиядаги Жанубий Осетиядан чиқиб кетаётган Россия зирҳли техникалари карвони Россия билан чегарадаги Роки туннели томон ҳаракатланмоқда. [Дмитрий Костюков/AFP]

10 феврал куни Харков вилояти Чугуев шаҳри яқинидаги ўқ отиш машқларида иштирок этаётган украиналик аскар. [Сергей Бобок/AFP]

10 феврал куни Харков вилояти Чугуев шаҳри яқинидаги ўқ отиш машқларида иштирок этаётган украиналик аскар. [Сергей Бобок/AFP]

Грузияликлар бугунги воқеликда ҳам қўрқинчли ўхшашликларни кўрмоқдалар, зеро Ғарб ҳукуматлари Россиянинг Украинага навбатдаги эҳтимолий ҳужуми ҳақида огоҳлантирмоқда.

«Шу кунларда Украинада кўраётганларимиз даҳшатли», дейди айирмачилар назоратида бўлган Жанубий Осетиядан эвакуация қилинган икки фарзанднинг онаси 53 ёшли Зина Тваладзе.

Айирмачилар «уйимизни ёқиб юборишди, яқин атрофдаги рус аскарлари эса буни кузатиб турди», деди у. «Биз ўлимдан қутулиб қолдик.»

«Афтидан, Россия президенти Владимир Путин Совет Иттифоқини тикламоқчи бўлаётгани учунгина ўз аскарлари ва украиналиклар қонини тўкишга тайёр», деди у.

Иккала инқироз марказида ҳам постсовет мамлакати АҚШ бошчилигидаги НАТО ҳарбий иттифоқига қўшила олиши ҳақидаги Ғарбнинг кўп йиллик ваъдаси турибди.

Грузия урушидан атиги уч ой олдин НАТО давлатлари раҳбарлари Украина ҳам, Грузия ҳам «НАТОга аъзо бўлиши» ҳақида келишиб олган эдилар.

Ғарб НАТОнинг фақат мудофаа ташкилоти эканлигини таъкидласа-да, Россия чегаралари томон ҳар қандай экспансияни хавфсизликка таҳдид сифатида кўрадиган Путин бундан ғазабга тушган.

2008 йилги Грузиядаги ҳарбий ҳаракатлар беш кундан сўнг Европа Иттифоқи воситачилигида эришилган оташкесим билан якунланган эди.

Кремл ажралиб чиққан икки давлат – Жанубий Осетия ва Абхазиянинг мустақиллигини тан олди ва у ерда Россиянинг доимий ҳарбий базаларини қурди.

Орадан олти йил ўтиб – 2014 йилда Россия қўшинлари Украинанинг Қрим ярим оролини аннексия қилди.

Улар Бирлашган Миллатлар Ташкилотига кўра, 13 мингдан ортиқ одамнинг ҳаётига зомин бўлган давомли можарода Украина шарқидаги Кремлга мойил айирмачиларни қўллаб-қувватлай бошладилар.

Эндиликда, Жанубий Осетиядаги урушдан сўнг 13 йилдан кўпроқ вақт ўтиб, Хитой қишки Олимпия ўйинларини ўтказмоқда, Россия эса Украина чегараси яқинида 130 мингдан ортиқ аскар ва оғир ҳарбий техника тўплаган.

Ишдаги дипломатия

7 феврал куни Украина сўнгги бир неча ой ичида Ғарбдаги қўлловчиларидан умумий қиймати 1,5 миллиард долларга тенг 1000 тоннадан ортиқ қурол-яроғ ва ҳарбий техника олгани ҳақида баёнот берди.

«2014 йилдан бери биз Россия Федерациясининг кўплаб маккорона ҳаракатларига гувоҳ бўлдик, улар ёлғон тўқиб, Украинани айблаш учун ҳеч нарсадан тоймаслигини кўрдик», деб айтган Украина ташқи ишлар вазири Дмитрий Кулеба 4 феврал куни АҚШ разведкаси Россиянинг сохта байроқ остидаги операциялари бўйича ҳисоботи эълон қилганидан сўнг.

Вашингтоннинг баёноти Европа етакчиларининг Киевни қўллаб-қувватлашга қаратилган ташрифлари, жумладан, Буюк Британия бош вазири Борис Жонсон ва Туркия президенти Ражаб Тоййиб Эрдўғаннинг ташрифи ортидан янграган.

Кейинроқ Франция президенти Эммануел Макрон инқирозни юмшатишга оид саъй-ҳаракатлар юзасидан Москва ва Киевга ташриф буюрди.

Ўтган ҳафтада, шунингдек Германия, Чехия, Словакия ва Австрия ташқи ишлар вазирлари ҳам Киев расмийлари билан учрашганлар.

Ўтган чоршанба (9 феврал) куни испаниялик ҳамкасби Хосе Мануел Албарес билан музокара ўтказган Кулеба «Дипломатия тангликни юмшатишда давом этмоқда», деб айтган.

«Европа ҳамжамиятининг ушбу инқирозга қандай муносабатда бўлиши бутун Европанинг хавфсизлиги ва ундаги ҳар бир давлатнинг келажагини белгилайди», деди у.

Аввалроқ Кулеба Ғарбнинг қўллови Россияга «хавфсизлик билан боғлиқ вазиятни янада оғирлаштиришга» йўл қўймаганини айтган эди.

Украина билан бирдамлик

Европа лидерлари Россия босқинининг олдини олишга уринаётган бир пайтда, Грузия сиёсатчилари Украинага бирдамлик изҳор этмоқдалар.

Грузия президенти Саломе Зурабишвили ўтган ҳафта Россиянинг «провокацион» сиёсатини танқид қилар экан, у ҳам Грузияга, ҳам Европага таҳдид солаётганини айтди.

Грузия «бугунги кунда Украина халқи нимани ҳис қилаётганини жуда яхши тушунади», деди у.

Унинг айтишича, бу Россия «ишғолидан жабрланган ва ҳали ҳам азият чекаётган мамлакатнинг бирдамлигидир».

Бироқ, Қора денгиздаги кичик давлатда айримлар учун бу сўзларнинг ўзи етарли эмас.

Мамука Мамулашвили – 2008 йилда Жанубий Осетияда Россия кучларига қарши жанг қилганлардан бири.

Бугунги кунда у Украина армиясида жанг қилаётган 100 та собиқ грузиялик аскардан таркиб топган «Грузия легиони»га қўмондонлик қилади.

«Украина армияси сафига қўшилган грузинлар талайгина», дейди у AFP билан суҳбатда.

«Биз Украина билан бирга, Грузия озодлиги учун ҳам курашяпмиз», деди у 2014 йилдан бери Украинада айирмачиларга қарши жангларда ўнлаб грузиялик кўнгиллилар ҳалок бўлганини таъкидлаб.

Мамлакат тақдири юзасидан халқаро зиддият кучаяр экан, урушдан вайрон бўлган Марьинкада хандақлар ичидаги украиналик аскарлар ғалати ҳолатни бошдан кечирмоқдалар.

Россиянинг кенг кўламли бостириб кириши хавфи кучайганига қарамай, Москва қўлловидаги айирмачилар томонидан отилаётган ўқлар сони камайган.

«Вазият жуда осуда», деб айтган ҳарбий қоидаларга кўра фақат ўз чақириқ исмини айтган украиналик 49 яшар Боцман AFP нашрига.

«Худди бўрондан аввалги жимжитлик каби хавотирли ҳолат.»

Шунга қарамай, 7 феврал куни улар турган жой душманлар томонидан миномёт ва гранатамётлар билан ўққа тутилган. AFP мухбирлари ташрифи пайтида ҳам портлаш товушлари эшитилган.

Путиннинг «кейинги ўлжаси»

Украина инқирози «грузияликлар учун хавотирли дежавю», дейди Тбилисидаги Грузия стратегик таҳлил маркази ходими Гела Васадзе.

«Грузияда Украинанинг инқирози Грузия давлатчилиги тугатилишини англатади, деган фикр мавжуд», деб айтган у.

Путин Россия Украинага ҳужум қилишни режалаётгани ҳақидаги даъволарни рад этган, аммо НАТОдан Украина ва Грузияни 27 давлатдан таркиб топган ҳарбий блокка қўшиш ваъдасидан воз кечиш «кафолатини» талаб қилган.

Бу ваъдадан сўнг 14 йил ўтган бўлса-да, Ғарбга мойил икки давлат ҳали ҳам иттифоққа расман аъзо бўлмаган.

«Ҳозирча Қўшма Штатлар Путиннинг Украина ва Грузия учун НАТО эшикларини ёпиш талабини рад этиб келаётган бўлса-да, ҳар қандай аъзолик масаласи ҳанузгача эҳтимолдан йироқ бўлиб қолмоқда», деб айтган Васадзе.

Аксар грузияликлар учун гаровга кўп нарса тикилган.

Путиннинг мақсади Ғарбнинг Украина ва Грузия билан алоқасини узишга мажбурлаш, деб айтган Грузиянинг асосий мухолифат партияси етакчиси Нона Мамулашвили.

«Бугун Украинада Грузиянинг тақдири ҳал бўляпти», дейди у.

Россиянинг Украинадаги ғалабаси Путинни Грузияда бошлаган ишини якунлашга руҳлантиради, деб айтган Жанубий Осетиядан кўчиб кетган аёл Тваладзе.

«Агар Украина мағлуб бўлса, Грузия кейингиси бўлади», дейди у.

Сизга мақола ёқдими?

Фикрлар 12

Сиёсат * Мажбурий 1500 / 1500

Россия НАТОдан ўзи учун хавфсизлик кафолатларини талаб қилмоқда. Кремл фоҳишаларининг томи кетганга ўхшайди.

Жавоб бериш

ЛДПР етакчиси Жириновскийнинг миясида яллиғланиш бошланган, унинг севгилиси уни заҳарлагани ростга ўхшайди, чунки бу коронавирус аломати эмас. Оддий рус ватанпарвари :))

Жавоб бериш

Украина қуролли кучлари тўқнашув чизиғида Британиянинг танкка қарши тизимларидан фойдаланиб машғулот ўтказди. Улар жонли отишма машқларини бажариб, Донецк террорчиларини қўрқитдилар. Украинага шон-шарафлар!

Жавоб бериш

Таниш ФСБ генералининг сўзлаб беришича, у 1 ярим соат давомида уни ёғоч милтиқлардан ишончли ҳимоя қилган ёғоч танкда Украина чегараси бўйлаб кезган. У казак шалвар кийган чегарачиларни ҳам қабиҳларча билан ҳақорат қилди, аммо Кремлдан ҳеч қандай буйруқ келмагани учун бугун босқин бекор қилинди.

Жавоб бериш

Бешинчи ойдирки ҳамма устидан кулаётган кутилмаган босқин арафасида Тинчлик учун Нобел мукофотининг янги совриндори Байден қўлини силкитиб «уруш»ни нозик тарзда тўхтатди. У шубҳасиз Путинни НАТО Украинада ракеталар жойлаштирмаслиги ҳақида АҚШдан ёзма кафолат олишга мажбур қилди.

Жавоб бериш

Интернет-изқувар Грозев ва Карпукнинг чуқур яширин интернет жосуслари Россия мудофаа вазирлигининг машғулотлардан кейин қўшинларни олиб чиқиб кетиш режалаштирилгани ҳақидаги баёнотини рад этди, чунки ижтимоий тармоқларда бу ҳақда ҳеч нарса ёзилмаган.

Жавоб бериш

Оқ уйда мисли кўрилмаган ваҳима авж олмоқда. Биринчидан, АҚШ разведкаси ва Давлат департаментининг эси пастлари охирги тўрт ой ва феврал ойининг ярмида қўпол хатоларга йўл қўйишди. Энди Байденнинг ўзи 16-санада Россия босқинини эҳтиётсизлик билан режалаштирганидан кейин гўдак ёшидаги аҳмоққа ўхшаб қолди. Бу ёлғончилар энди ўзларини қандай оқлашлари жуда қизиқ.

Жавоб бериш

Тан олиш керак, Америка разведкаси аёвсиз Куба чигирткаларига дуч келганидан кейин кескин деградацияга учрамоқда.

Жавоб бериш

Грузинларга қойил. Россия ҳужум қилганда, улар ўнта рус самолёти ва вертолётларини уриб туширишга муваффақ бўлишди.

Жавоб бериш

MH17 бўйича суд жараёни давом этмоқда, Россияга қарши рад этиб бўлмайдиган далиллар ва айбловлар сони ошиб бормоқда.

Жавоб бериш

Огоҳлантиришганидек, жирканч Россия Украинани босиб олишга қодир эмас; ҳеч қандай ҳужум бўлмайди.

Жавоб бериш

Путин Украинада мудофаа саноати соҳасини яратмоқда. Энди унга фақат Украина иқтисодини юксалтириш қолди, бизга бошқа ҳеч нарса керак эмас.

Жавоб бериш