Карвонсарой
Таълим

«Хоинлар ва коллаборационистлар»: Уруш давридаги Путин Россиясида Сталинга хос акс-садолар

Карвонсарой ва AFP

8 апрел куни Россиянинг Санкт-Петербург шаҳрида «Z» белгиси ва «Ўзимизникиларни ташлаб қўймаймиз» шиори туширилган бино ёнидан ўтиб кетаётган киши. «Z» ҳарфи Россиянинг Украинага босқинини қўллаб-қувватлашни рамзига айланган. [Ольга Мальцева/AFP]

8 апрел куни Россиянинг Санкт-Петербург шаҳрида «Z» белгиси ва «Ўзимизникиларни ташлаб қўймаймиз» шиори туширилган бино ёнидан ўтиб кетаётган киши. «Z» ҳарфи Россиянинг Украинага босқинини қўллаб-қувватлашни рамзига айланган. [Ольга Мальцева/AFP]

МОСКВА – Ҳукуматнинг Украинага бостириб кириши ортидан бугун оддий россияликлар дуч келган ички воқеликда расмий позицияга хилоф бўлиш ҳалокатга олиб келиши мумкин бўлган қора Сталин йилларининг акс-садоси бор.

Урушга қаршиларни болалар «чақиб бермоқда», уларга сиёсатчилар ва номаълум шахслар таҳдид қилмоқда.

Washington Post газетасининг якшанба (10 апрел) кунги хабарига кўра, камида тўрт нафар россиялик мактаб ўқитувчиси урушга қарши гап-сўзлари туфайли «ўқувчилар ёки ота-оналар томонидан» куч тузилмаларига тутиб берилган.

Мисол учун, ўқитувчи Ирина Ген Пензадаги синфида босқинни қоралади, лекин ўқувчилари унинг cўзларини ёзиб олиб, ҳуқуқ-тартибот органларига эшиттиришган.

Кечки янгиликлар дастурида Россиянинг Украинадаги ҳарбий ҳаракатларига норозилик билдирган «Биринчи канал» муҳаррири Марина Овсянникованинг номи тилга олинар экан, Россия парламенти қуйи палатаси спикери унга ўхшаган «хоинларни» фуқароликдан маҳрум этишни таклиф қилган. [AFP]

Кечки янгиликлар дастурида Россиянинг Украинадаги ҳарбий ҳаракатларига норозилик билдирган «Биринчи канал» муҳаррири Марина Овсянникованинг номи тилга олинар экан, Россия парламенти қуйи палатаси спикери унга ўхшаган «хоинларни» фуқароликдан маҳрум этишни таклиф қилган. [AFP]

Россия Коммунистик партияси тарафдорлари ўтган йилнинг 21 декабрида Москвада собиқ Совет Иттифоқи етакчиси Иосиф Сталин таваллудининг 142 йиллиги муносабати билан унинг қабрига гул қўйишди. Россия ҳукуматининг Украинадаги босқинга қарши чиққанларни жазолашга уриниши Сталин давридаги ўзгача фикрловчиларнинг таъқиб қилинганини эслатади. [Димитар Дилкофф/AFP]

Россия Коммунистик партияси тарафдорлари ўтган йилнинг 21 декабрида Москвада собиқ Совет Иттифоқи етакчиси Иосиф Сталин таваллудининг 142 йиллиги муносабати билан унинг қабрига гул қўйишди. Россия ҳукуматининг Украинадаги босқинга қарши чиққанларни жазолашга уриниши Сталин давридаги ўзгача фикрловчиларнинг таъқиб қилинганини эслатади. [Димитар Дилкофф/AFP]

У апрел ойида босим остида ишдан бўшаган.

Болаларни катталарни «сотишга» рағбатлантириш Иосиф Сталин режимининг ташриф қоғози эди. Афсонада 1930-йилларда дон тўплагани учун ота-онасини «чақиб берган» Павлик Морозов исмли бола улуғланган. У қишлоқдаги бошқа катталар тарафидан ўлдирилган.

Бу орада душанба куни Россия парламенти қуйи палатаси спикери Украинадаги урушга қарши чиққан «хоинларни» фуқароликдан маҳрум этишни талаб қилган.

«Фуқароларимизнинг катта қисми Украинадаги «махсус ҳарбий операцияни» қўллаб-қувватлайди; унинг мамлакатимиз ва халқимиз хавфсизлиги учун зарурлигини тушунади. Лекин ўзини қўрқоқларча, хоин каби тутаётган ҳам бор», деди Дума спикери Вячеслав Володин.

Афсуски, бундай «Россия фуқаролари» учун фуқароликдан маҳрум қилиш ва мамлакатимизга киришни тақиқлаш тартиби мавжуд эмас», деб ёзган у ўзининг Телеграм каналида.

Володин ўз фикрини изоҳлаш учун учун март ойи ўрталарида телевидениеда «Урушга йўқ» деб ёзилган плакатни кўтариб, шуҳрат қозонган журналист Марина Овсянникованинг мисолини келтирди.

Россиянинг «Биринчи канал» телеканалидаги ишидан бўшаган Овсянникова Германиянинг Die Welt газетасининг Украина ва Россиядаги мухбирига айланган.

«Энди у НАТО мамлакати учун ишлаб, украиналик неонацистларга қурол етказиб беришни ва аскарларимиз билан жанг қилиш учун хорижий ёлланма жангарилар юборилишини оқлаб ўтиради... Россияга қарши санкцияларни ҳам ҳимоя қилади», деди Володин.

Володиннинг баёнотлари Россияда 24 февралдан бери Москванинг Украинага бостириб киришига қарши бўлган ҳар қандай овозга нисбатан кучайиб бораётган душманлик муҳитини акс эттиради.

Россиянинг босқинига кенг қамровли репрессиялар ҳамроҳлик қилар экан, минглаб намойишчилар ҳибсга олинган, шунингдек, нодавлат ташкилотлар, мустақил оммавий ахборот воситалари ва бир қанча ижтимоий тармоқлар ёпилган.

Россия президенти Владимир Путин Украинага қўшин жўнатгач, Россия ҳукумати алоҳида шахсларнинг армияни «обрўсизлантириш» ёки қўшинлар ҳақида «ёлғон маълумот» тарқатишини тақиқловчи қонунни қабул қилди.

Бу каби жиноят эҳтимоли энди 15 йилгача қамоқ билан жазоланиши мумкин.

Кремл, шунингдек, жамоатчилик ва оммавий ахборот воситаларидан босқинни «махсус ҳарбий операция» деб аташни талаб қилмоқда. Россияда «уруш» ёки «босқин» сўзларини ишлатганлик учун оғир жазолар қўлланилиши мумкин.

Кремл ва унинг Украинадаги босқинга қарши бўлган асосий шахслардан бири, ҳануз Россияда яшаётган Владимир Кара-Мурза репрессияларнинг навбатдаги нишонларидан бирига айланди. Сешанба куни у «полиция буйруғига бўйсунмаганлик» учун 15 кунлик қамоқ жазосига ҳукм қилинган.

«Бу сиёсат билан боғлиқ эканлиги аниқ. Уни қамашга уринишмоқда», деди унинг адвокати.

40 ёшли Кара-Мурза 2015 йилда Кремл яқинида ўлдирилган мухолифат етакчиси Борис Немцовга ва Путиннинг танқидчисига айланган собиқ олигарх Михаил Ходорковскийга яқин бўлган собиқ журналистдир.

Уруш бошланганидан бери Россиядаги зулмкор муҳитдан жирканиб, ҳибсга олинишдан ёки ҳарбий хизматга чақирилишидан қўрққан минглаб россияликлар хорижга қочиб кетишган.

Кремл мамлакатда олиб қолишга уринаётган қатлам – ахборот технологиялари (IT) соҳаси ходимлари Ўзбекистон, Қозоғистон ва бошқа жойларда меҳмондўстлик билан қабул қилинмоқда.

«Хоинлар ва коллаборационистлар»

Босқинга қаршилар ёвуз қилиб кўрсатилди, танқидчилар эса ўз хонадонлари эшикларига таҳдидли сўзлар ёзиб ташланганини кўрдилар.

«Сўнгги бир неча ҳафта ичида Интернетда Миллий манфаатларни ҳимоя қилиш қўмитаси томонидан эълон қилинган «сотқинлар ва душманлар» рўйхати пайдо бўлди», деб ёзади Washington Post якшанба куни бу қўмитани «яширин гуруҳ» деб атаб.

Ўтган ой охирида уйига келган мухолифат фаоли Иля Пахомов Москвадаги квартирасининг эшиги граффити ва уни Россиянинг Украинадаги ҳарбий ҳаракатларига қарши чиққани учун «коллаборационист» деб атаган стикер билан қопланганини кўрди.

Пахомов Украинага босқинни қўллаб-қувватлаш рамзи сифатида танилган «Z» ҳарфи туширилган эшигининг суратини Твиттерга жойлаган.

Шунингдек, эшикка туширилган суратида у «коллаборационист» деб аталган ва ҳозирда жиноий жавобгарлик деб ҳисобланадиган Қуролли кучларни обрўсизлантиришга қаратилган оммавий ҳаракатларда айбланган.

«Ўз ватанингни сотма», дея огоҳлантирган у қамоқдаги Кремл душмани Алексей Навалнийнинг тарафдори Пахомовни.

«Мен ижтимоий тармоқларда шунга ўхшаш нарсаларни кўрганман; бу «юқоридан» ташкиллаштирилган норозилик намойиши эканлиги аниқ», деб ёзган Пахомов 30 март куни Твиттерда.

Унинг қўшимча қилишича, у воқеа ҳақида полицияга хабар берган, бироқ терговдан умиди йўқ.

«Мен ўзимни хоин ёки коллаборационист деб билмайман», деди у. «Хоинлар – шу жирканч ишлар билан шуғулланадиган одамлар.»

Худди шундай ҳужумлар бир қанча мухолифат вакилларининг хонадонларига ҳам уюштирилган.

31 март куни москвалик фаоллардан яна бири Люси Штейн ўз уйи эшигига худди шундай «коллаборационист» ёзуви туширилган суратни твиттерга жойлар экан, «Хўп, айтганингдек бўлақолсин» деб киноя билан ёзиб қўйган.

«Эхо Москвы» радиостанциясининг собиқ бош муҳаррири Алексей Венедиктовнинг 24 март куни унинг эшиги олдига парик тақилган чўчқа калласи ташлаб кетилгани, эшикдаги стикерда эса «Юденсау» (антисемитизм атамаси) сўзи ёзилган Украинанинг уч айрили найза миллий рамзи тасвирлангани ҳақида ёзган эди.

Мухолиф қарашларни ёйинловчи «Эхо Москвы» можаро ҳақида «қасддан ёлғон маълумот» тарқатишни тақиқловчи янги қонун туфайли ўз фаолиятини тўхтатган.

Бир неча кун олдин тақиқдаги «Мемориал» ҳуқуқбош ташкилотининг йирик фаоли Олег Орловнинг кириш эшигига «Z» белгиси туширилган ва унинг сурати устига эса «коллаборационист» сўзи ёпиштирилган эди.

Ушбу вандализм ҳаракати у Путиннинг ҳарбий ҳаракатларига қарши якка тартибдаги норозилик намойиши бўйича суд мажлисида қатнашаётганида содир бўлган.

Кинотанқидчи Антон Долин ўзининг Facebook саҳифасида унинг эшиги ҳам мамлакатни тарк этган куни – 6 мартда «Z» ҳарфи туширилгани ҳақида ёзган.

«Тозаланиш»

Март ойи ўрталарида Путиннинг матбуот котиби Дмитрий Песков Украинага ҳужум Россия ичидаги «хоинларни» фош қилади, деган эди.

«Бу каби оғир дамларда... кўп одамлар хоинлик қилиб ўзларини фош этишади... Улар ўз-ўзидан бизнинг ҳаётимиздан йўқ бўлиб кетадилар. Кимдир ўз лавозимидан кетади, кимдир ватанни тарк этади. Шу тариқа тозаланиш рўй беради», деди у Украинага қарши ҳарбий ҳужум бошланганидан бери мамлакатни тарк этган минглаб русларни назарда тутиб.

Бир кун олдин Путин Украинадаги тактикасини жон-жаҳди билан ҳимоя қилар экан, унинг сиёсатидан норозиларни «бешинчи колонна» ва Россияда пул топаётган, аммо хаёлида хорижда яшайдиган «қул менталитетига» эга «хоинлар» деб атади.

«Россия халқи ҳар доим ҳақиқий ватанпарварларни нопок ва хоинлардан ажрата олади ва уларни тасодифан оғизга кириб қолган майда чивиндек тупуриб ташлайди», деди у.

«Аминманки, жамиятнинг бундай табиий ва зарурий покланиши мамлакатимизни янада мустаҳкамлайди.»

Сизга мақола ёқдими?

Фикрлар 2

Сиёсат * Мажбурий 1500 / 1500

Россияда кўп-кўп лагерлар қуриб, барча норозиларни ўша ерларга жойлаштириш қолди.

Жавоб бериш

Ҳозиргина Дойче Велледа ўқидим: Берлиндаги украинлар Ди Вельтга ҳужум қилиб, Овсянниковани ишдан бўшатишни талаб қилишмоқда! So much fun gotta be illegal!

Жавоб бериш