Карвонсарой
Сиёсат

Москва босиб олинган Украина ҳудудларида ташвиқот чораларини кучайтирмоқда

Алексей Костенко

Херсон (Украина) шаҳрининг ҳаводан олинган сурати, 20 май кун. Украинанинг Москва назоратидаги Херсон вилояти маъмурияти 23 май куни рублнинг Украина гривнаси билан бир қаторда расмий валюта сифатида муомалага киритилишини эълон қилди. Херсон шаҳри 24 феврал куни Москванинг Украинага босқини бошланганидан кейин Россия қўшинлари қўлига ўтган биринчи йирик шаҳар бўлди. [Андрей Бородулин/AFP]

Херсон (Украина) шаҳрининг ҳаводан олинган сурати, 20 май кун. Украинанинг Москва назоратидаги Херсон вилояти маъмурияти 23 май куни рублнинг Украина гривнаси билан бир қаторда расмий валюта сифатида муомалага киритилишини эълон қилди. Херсон шаҳри 24 феврал куни Москванинг Украинага босқини бошланганидан кейин Россия қўшинлари қўлига ўтган биринчи йирик шаҳар бўлди. [Андрей Бородулин/AFP]

КИЕВ – Ишғол қилинган Херсон вилоятида яшовчи украиналиклар Москванинг ташвиқот чораларига қарши бор кучи билан курашмоқда.

Москва томонидан аннексия қилинган Қрим яқинидаги Херсон шаҳри феврал ойида Кремл Украинага бостириб кирганидан кейин Россия қўшинлари қўлига ўтган биринчи йирик шаҳар бўлди. Вилоятнинг асосий қисми уруш бошланганидан бери россияликлар томонидан босиб олинган.

Ўшандан бери Москва руслаштириш кампаниясини бошлаб, рублни муомалага киритишга уринди, Россия паспортларини чиқарди ва июнь ойи охирида Россия банкини очди.

Россия расмийлари ҳам вилоятда ташвиқот ишларини кучайтириб, танқид овозларини бостирди.

20 май куни олинган ушбу суратда Херсон вилояти Скадовск шаҳри кўчаларининг бири россиялик ҳарбий хизматчилар патрул назоратини олиб бораётган маҳал хиёбонда боласи билан сайр қилаётган аёл акс этган. [Олга Малцева/AFP]

20 май куни олинган ушбу суратда Херсон вилояти Скадовск шаҳри кўчаларининг бири россиялик ҳарбий хизматчилар патрул назоратини олиб бораётган маҳал хиёбонда боласи билан сайр қилаётган аёл акс этган. [Олга Малцева/AFP]

20 май куни олинган сурат: Херсон вилояти Скадовск шаҳри кўчаларининг бирида патрул назорати олиб бораётган россиялик ҳарбий хизматчилар ёнидан ўтиб кетаётган велосипедчи. [Олга Малцева/AFP]

20 май куни олинган сурат: Херсон вилояти Скадовск шаҳри кўчаларининг бирида патрул назорати олиб бораётган россиялик ҳарбий хизматчилар ёнидан ўтиб кетаётган велосипедчи. [Олга Малцева/AFP]

Херсон вилоятида яшовчи украиналиклар Россиянинг босқинчи кучлари томонидан блокланган маҳаллий телеканалларни томоша қилиш имконидан маҳрум бўлишган.

Россия армияси март ойидаёқ Херсон шаҳрида Россия телеканалларини кўрсата бошлади ва Украина кўрсатувлари ўрнига Россия дастурларини эфирга узатишни йўлга қўйди.

21 июн куни Херсон вилоятидаги еттита телеминоранинг охиргиси қайта созланди.

«Оммавий ахборот институти» жамоатчилик ташкилотининг минтақавий вакили Сергей Никитенконинг айтишича, телестанция ва қамоқхона Херсон шаҳрида Россия ҳарбийлари томонидан эгаллаб олинган илк объектлар бўлган.

«Улар телевидение ва қамоқхонадан ташқари ҳеч қандай маъмурий бинолар ҳам, шаҳар ҳокимияти ҳам қизиқтиргани йўқ», деди у.

Украиналиклар қаршилик кўрсатмоқда

Босқиннинг илк ойида аксар украиналик журналистлар Херсонда очиқ фаолияти олиб боришни тўхтатган.

Улар орасида Украинанинг «1+1» телеканали ҳудудий мухбири Елена Ванина ҳам бор.

«Аввалига Херсондан бевосита эфирга чиқар эдим. Кейинроқ бундай қилиш хавфли бўлиб қолгани учун тўхтатишга қарор қилдик. [Раҳбарият] мендан ўзимни шаҳарда йўқдек қилиб кўрсатишимни сўради», дейди июн ойига келибгина оиласи билан жўнаб кетган Ванина.

Украина тараф бўлиб муносабати билдирувчи кўплаб марказий осиёликлар ҳам, хусусан, ижтимоий тармоқлардаги кундалик муҳокамаларда Россиянинг ахборот уруши нишонига айланиб бормоқда.

Херсон шаҳри ва вилоятидаги барча воқеалар 2014 йилда Қрим ва Донбассда ишга солинган сценарийга асосан юз бермоқда, деб қўшимча қилди у.

«Улар ҳамма нарсани эски услубда амалга оширишди. Ҳатто методик қўлланмани ҳам ўзгартирмадилар. Ишни телевидениедан бошладилар, Украина каналлари блоклаб, унинг ўрнига ўз каналларини трансляция қилишмоқда», деди у.

Бироқ, Херсон вилояти аҳолиси қаршилик кўрсатмоқда, дейди Ванина.

«Уларнинг ташвиқоти кимгадир таъсир қиляпти, деб ўйламайман», деди у.

Херсондаги бешта хусусий телеканалидан фақат биттаси босқинчи кучлар билан тўлиқ ҳамкорлик қилмоқда, маҳаллий телерадиокомпаниялар эса улар билан ишлашдан бош тортмоқда.

«Бир ойдан сўнг улар эгаллаб олинган телестанцияда ўз телеканалларини очаётганликларини эълон қилишди, ўз ишининг усталари – журналистлар, операторлар, режиссёрларни ишга таклиф қилишди», деди Ванина.

«Ҳеч ким келишни хоҳламади.»

Қримда Россия ташвиқоти тўхтамаган, Херсон вилоятидагилар эса сўнгги олти йил давомида Россия телевидениеси кўрсатувларини кўришмаган, деди Никитенко.

«Бу ижобий таъсирга эга бўлди», деди у. «Одамлар шу вақтгача Украина телевидениесини томоша қилишган. Руслар ўз телеканалларини қайтадан ишга туширганида, [уларда] жирканиш пайдо бўлди, чунки орадаги фарқ маълум эди».

Россияликлар шаҳарга кирганларидан тўрт ой ўтибгина, Херсонда биринчи тўлақонли газетани чиқаришга муваффақ бўлдилар, деди Никитенко.

«Масалан, бунгача Каховкада улар оддий Word орқали саҳифаланган газета чиқаришган», деди у.

Интернетдаги муқобиллар

30 май куни Россия ҳарбийлари бутун вилоятни мобил алоқа ва интернетдан узиб қўйишган.

«Улар уяли алоқани тиклашгани йўқ, бироқ интернет ишга тушган. Барча провайдерларнинг Қримга қайта уланиши талаб қилинган эди», дейди урушнинг биринчи кунлариданоқ Херсон вилоятининг ахборот майдонини кузатиб бораётган Никитенко.

«Ҳозирда бу провайдерларнинг баъзилари Украинанинг янгиликлар ва ижтимоий-сиёсий сайтларини блоклаяпти», деди у.

Аммо босиб олинган ҳудудлардаги украиналиклар шундай қийинчиликларга дуч келишса ҳам, Украина манбаларидан маълумот олишга қодир.

«Украиналиклар VPNдан [виртуал хусусий тармоқ] фойдаланишлари мумкин», дейди Украина ҳукуматининг дезинформацияга қарши кураш маркази раҳбари Андрий Шаповалов.

«Яъни, ҳар ким ўз телефони ва компютеридаги махсус дастур ёрдамида яна Украина янгиликлари билан танишиши, телемарафонни кўриши ёки Телеграмдаги украин каналларини ўқиши мумкин», деди у.

«Смартфон ёки компьютерга VPN ўрнатиш ва ундан тўғри фойдаланишни тушунтириш Миллий қаршилик марказининг вазифаларидан биридир», дейди хавфсизлик важидан ўзини Остап деб таништирган марказ вакили.

Миллий қаршилик маркази – ишғол қилинган ҳудудларда Украина аҳолиси билан ишлайдиган партизанлик ташкилотидир.

«Материалларимизда боcқинчиларнинг чекловларини четлаб ўтиш йўлларини тушунтиришдан ташқари, қўпорувчиликни тўғри амалга ошириш бўйича ҳам батафсил кўрсатмалар берилган», деди у.

«Ва биз аллақачон бунинг таъсирини кўряпмиз. Херсонда бугунги кунда тадбиркорлар ўртасида Россия қоидалари ва қонунларига риоя қилиш бўйича якдил келишув йўқ.»

«Босқинчи маъмурият фаолият кўрсатмаяпти. Унга мутлақо ишонч йўқ. Ҳеч ким унга мурожаат қилаётгани йўқ. Улар [босқинчилар] Буюк Россия ҳақида гапирса-да, ўзлари энг оддий ишларни ҳам бажара олмайди», дейди Остап.

Сизга мақола ёқдими?

Фикрлар 4

Сиёсат * Мажбурий 1500 / 1500

Улар ташвиқот ёйинлайдими-йўқми, эркинликда тарбия топган одамлар бунга алданмайдилар. Россиядаги каби аҳмоқ оммани етиштириш учун бутун авлодлар йўқ қилиниши керак. Бу қонли урушнинг асосий мақсади бўлса ҳам.

Жавоб бериш

Жорж Оруэлл босиб олинган ҳудудларнинг даҳшатли ҳолатидан завқланган бўларди; Бечор одамлар, уларни келажакда нима кутмоқда? Тез орада буларнинг бари Россиянинг мағлубияти билан якунланади деган умиддамиз.

Жавоб бериш

Украина қуролли кучларини кутишсин, улар охиригача жанг қилиб, ўз ҳудудларининг ҳар бир километрини қайтариб оладилар.

Жавоб бериш

Қанчалик ташвиқотни кучайтиришмасин, ҳақиқий украиналиклар барибир босиб олинган ҳудудларда партизан урушларини олиб боришади.

Жавоб бериш