Францияга қочган россиялик десантчи армиядаги тартибсизликларни танқид қилди

ПАРИЖ – Украинадаги уруш ҳақида интернетда эълон қилинган кескин гап-сўзлари билан эътиборга тушган россиялик десантчи Павел Филатьев якшанба (28 август) куни зулмдан қўрқиб, мамлакатини тарк этган ва сиёсий бошпана сўраб Францияга келган.

24 феврал куни Россия Украинага бостириб кирган эди.

«Юқоридагилар мени ёлғон хабар учун 15 йилга озодликдан маҳрум этишни талаб қилаётганини эшитиб, бу ердан ҳеч нарсага эриша олмаслигимни, адвокатларим эса Россияда мен учун ҳеч нарса қила олмасликларини тушуниб етдим», дейди Париж яқинида жойлашган Шарл де Голл аэропортидаги қочқинлар учун мўлжалланган кутиш залида AFP мухбири билан гаплашган Филатьев.

34 ёшли бу йигит ўтган йили армиядаги хизматни ўтаб, бир вақтлар отаси хизмат қилган бўлинма – Россиянинг Қримдаги 56-ҳаво-десант полкига қайтиб келган.

Президент Владимир Путин Киевга қарши «махсус ҳарбий операция» бошлаши ортидан десантчилар Украина жанубига юборилган эди.

Филатьевнинг ўзи икки ой Херсон ва Николаев каби муҳим шаҳарларда бўлиб, кўзидаги инфекция туфайли фронтдан чақириб олинган.

«Бизнинг бошқа мамлакатга ҳужум қилишга маънавий ҳаққимиз йўқ эди, айниқса бизга энг яқин миллатга», деб ёзади у август ойида «ВКонтакте» ижтимоий тармоғидаги саҳифасида эълон қилган «ЗОВ» деб номланган 141 саҳифалик китобида.

Русчада «чақириқ» деган маънони англатадиган сўз ҳужум пайтида ҳарбий машиналарга туширилган танитувчи ҳарфлардан иборат.

Постда Филатьев армиянинг ҳолати билан бирга, Москванинг Украинага ҳужумини танқид остига олган, унинг сўзларига кўра, оддий аскарлар бу босқинга қарши бўлиб, улар очиқ гапиришдан жуда қўрқадилар.

«Хаос ва коррупция»

Филатьев босқиндан олдин ҳам яхши тайёргарлик кўрмаган ва етарлича қуролланмаган, базўр фаолият олиб бораётган армияни тасвирлайди.

Қуролли кучлар ҳам «Россия охирги бир неча йил ичида тушиб қолган ҳолатда», дейди у.

«Тартибсизлик ва коррупция йилдан йилга кучайиб бормоқда. Коррупция, хаос ва бефарқлик чидаб бўлмайдиган даражага етди», деб қўшимча қилди Филатьев.

«Дастлабки ойларда шокка тушдим; ўзимга ўзим бу ҳақиқат бўлиши мумкин эмас, деб айтардим. Йил охирига келиб, бундай армияда хизмат қилишни истамаслигимни тушундим.»

Аммо у Украинага босқин бошлангунича истеъфога чиқишга улгурмай, ўз бўлинмаси билан қўшни мамлакат жанубига қараб силжишга мажбур бўлди.

«Агар армияда тинчлик даврида ҳам тартибсизлик, коррупция ва масъулиятсизлик ҳукм сурган бўлса, уруш пайтида, жангларда бу янада кучаяди ва профессионаллик етишмаслиги янада аниқроқ намоён бўлади», дейди Филатьев.

«Совет Иттифоқидан мерос қолган армияни йўқ қилишда Москвада ҳокимият тепасида ўтирганлар катта рол ўйнади», деб қўшимча қилди у.

Филатьевнинг сўзларига кўра, унинг бўлинмаси фронтда бўлган икки ой давомида дунё бўйлаб норозилик ва айбловларга сабаб бўлган тинч аҳоли ва маҳбусларга нисбатан зўравонликлар ва рус босқинчилари содир этган уруш жиноятларида иштирок этмаган.

«Қўрқитиб қўйилган» аскарлар ва жамият

Қримнинг Севастопол шаҳридаги ҳарбий госпиталга эвакуация қилингач, у соғлиғи туфайли истеъфога чиқишга уринди, лекин раҳбарият жангга қайтишдан бош тортган тақдирда уни тергов қилиш билан қўрқитди.

У август ойининг бошларида Қримдан кетиб, уруш ҳақида интернетда ёза бошлади.

У мамлакатни тарк этиб, Тунис орқали Францияга етиб боргунига қадар, уни топиб олишларидан қўрқиб, бир шаҳардан иккинчисига кўчиб юрган.

«Нега барчаси ҳақида батафсил сўзлаяпман? Россия ва бутун дунёдаги одамлар бу уруш қандай бошланганини ва нима сабабдан ҳали ҳам давом этаётганини билишларини истайман», дейди у.

Россия томонидагиларга келсак, улар «урушгиси келганидан эмас, балки кета олмагани туфайли ўша ерда», деб айтган Филатьев.

«Армия ва бутун Россия жамияти қўрқув ичида яшаяпти», деб қўшимча қилган у.

Сўнгги пайтларда Россиянинг аскар ёллашдаги қийинчиликлари Путин танлаган урушига иштиёқ йўқлигидан дарак беради.

Украинадаги астрономик йўқотишлардан ва ёшлар орасида жанг қилишга иштиёқ йўқлигидан таҳликага тушган Россия бунинг ўрнини «янги аскарлар учун ёш чегарасини кўтариш ва маҳбусларни ёллаш орқали тўлдиришга ҳаракат қилмоқда», деб айтган АҚШ мудофаа вазирлигининг аноним манбаси душанба куни AFP нашрига.

У шунингдек, мадори қуриган армияси сафига Марказий Осиёлик меҳнат мигрантларини жалб қилишга уринмоқда.

Август ойи бошларида АҚШ мудофаа вазири ўринбосари Колин Кал 24 февралдан бери Украинада 70 мингдан 80 минггача россиялик аскар ҳалок бўлгани ҳақидаги тахминларини билдирган эди.

Филатьев: Аскарларнинг 10 фоизигина урушни қўллаб-қувватлайди

Филатьевнинг фикрича, урушни аскарлар 10 фоизигина қўллаб-қувватлайди, қолганлар эса ҳақиқатни гапиришдан қўрқади.

«Қарши бўлганлар гапиришдан, кетишдан қўрқишади. Улар оқибатлардан қўрқади», деб айтган у.

Франциядан бошпана оладиган бўлса, Филатьев «бу урушнинг якунланиши учун ҳаракат қилишини» айтган.

«Мен у ерга имкон қадар камроқ россиялик ёшлар боришини хоҳлайман, улар нималар бўлаётганидан хабардор бўлишлари лозим», деди у.