Украинадаги мағлубиятлардан сўнг Россия кучлари логистика муаммоларига дуч келмоқда

НИКОЛАЕВКА – Якшанба (2 октябр) куни Украина президенти Владимир Зеленский Россия томонидан аннексия қилинган Украинанинг тўрт вилоятидан бирида жойлашган Лиман шаҳри Москва қўшинларидан «тозаланганини» айтди.

Жорий йил бошида Москва кучлари бир неча ҳафта давомида ўз назоратига олишга уринган Лиманнинг қайтариб олиниши Кремл ўзиники деб даъво қилган ва барча воситалар билан ҳимоя қилишга ваъда берган ҳудудда Украина ҳарбийларининг илк ғалабасини англатади.

Шанба куни Украина армияси шарқий Донецк вилоятидаги стратегик темирйўл тармоғи бўлган Лиман шаҳрига кирганини маълум қилар экан, Москва ўз қўшинларини шаҳардан «қулайроқ йўналишлар» томон «олиб чиқишга» мажбур бўлган.

Лиманнинг қайта эгалланиши ОАВда энг машҳур хабарга айланди, деди Зеленский якшанба куни кечки мурожаатида. «Аммо аскарларимизнинг муваффақияти фақат Лиман билан чекланиб қолмайди», деб қўшимча қилди у.

Бир кун аввал у ҳафта давомида мамлакат шарқидаги Донбассда янада кўпроқ ҳудудларни қайтариб олишга ваъда берганди.

Лимандан чекиниш 30 сентябр куни Россия президенти Владимир Путин Украинанинг тўрт ҳудуди – Донецк, Херсон, Луганск ва Запорожьенинг ноқонуний аннексияcини нишонлаш учун Киев ва унинг иттифоқчилари томонидан тан олинмаган референдумлардан сўнг Кремлда йирик маросим ўтказиши ортидан юз берган.

Якшанба куни Россия конституциявий суди Путин имзолаган аннексия ҳақидаги келишувларни тан олди, Россия парламентининг қуйи палатаси – давлат думаси эса душанба куни шартномаларни ратификация қилди.

Мазкур тўрт ҳудуд Россия ва 2014 йилда Москва аннексия қилган Қрим ярим ороли ўртасида энг муҳим қуруқлик йўлаги ҳисобланади.

Бу беш минтақа Украинанинг тахминан 20 фоизини ташкил қилади.

Руслар «ваҳима ичида қочишган»

Сўнгги кунларда Украина қўшинлари аннексия қилинган ҳудудларда Россия қўшинлари назоратида бўлган ҳудудларни ҳам қўлга киритмоқда.

Бир ҳафта олдин Украина қўшинлари Харков вилоятидаги Лиман шаҳридан 100 км шимолда, Оскил дарёсининг шарқий қирғоғида жойлашган саноат шаҳарчаси бўлган Купянск-Узловойни қўлга киритган эди.

Украина шимоли-шарқидаги темирйўл линиялари Купянск-Узловойда туташади ва жанубга, аннексия қилинган Луганск вилоятидаги Сватово томон йўналган.

Бу йили Украинага босқиннинг дастлабки олти ойи давомида Купянск-Узловойнинг улкан саралаш станцияларидан ўтаётган Россия поездлари жанубга, ишғолчи кучларга юк ташиган.

Аммо ҳозирда замонавий, аммо жиддий шикастланган станцияни украиналик аскарлар қўриқламоқда, темир йўлларда эса жимжитлик.

«Бу жой ҳар доим стратегик аҳамиятга эга бўлган, бу темирйўл ва юк ташиш узелидир», дейди украинчасига «Росомаха» чақирув номига эга аскар.

Энди Россия кучлари Москва аннексия қилганини даъво қилаётган Сватоводаги темирйўлдан 30 км ичкаридаги ҳудудда Украинанинг ҳужумини тўхтатишга уриниб кўради.

Аммо Росомаха ва унинг дўстлари у қадар хавотирда эмас. Уларнинг таъкидлашича, россияликлар саросимага тушиб қочиб кетишган. Украина Купянскда ўз кучларини қайта ташкил қилгач, улар ҳужумни давом эттиришга тайёр.

«Улар ваҳимага тушиб қочиб кетишди ва ёзнинг ўрталарида кўплаб бўлинмаларни бошқа жойга кўчиришди», деди у ва яқинда қўлга олинган маҳбуслар уларга Россиянинг режасини яхшигина таърифлаб берганини айтди.

Украина, масалан, 21 сентябр куни Путиннинг заҳирадаги аскарларни «қисман сафарбар қилиш» эълонидан сўнг Россиянинг айрим позициялари ҳарбий хизматчилар билан мустаҳкамланганидан хабардор.

Лекин бу ҳам, Москванинг сохта аннексияси ҳам уларни қўрқувга солаётгани йўқ.

«Украина қонунчилигига кўра, бу Украина ҳудуди; бу бизнинг еримиз», дейди Купянск-Узловой станциясидаги Росомаха AFPга.

«Мен асли Луганскданман, шунинг учун ҳам бу ерлардан охирги россиялик йўқ қилинмагунича тўхтамайман.»

Ортиб бораётган талафотлар

Украина ҳарбий кучлари илгарилаб борар экан, феврал ойида ҳужум бошланидан бери Россия ҳайратомуз даражада кўп ҳарбий куч ва техника йўқотган.

Украина армияси маълумотларига кўра, феврал ойи охиридаги ҳужумдан бери Россия армиясида 60430 киши қурбон бўлган.

Шунингдек, Россия 2380 та танк, 4991 та зирҳли техника, кўплаб самолётлар, ҳарбий кемалар ва техникаларини бой берди.

21 сентябр куни Россияда «қисман сафарбарлик» эълон қилинганидан кейин Россия мудофаа вазири Сергей Шойгу «махсус операциядаги қурбонлар сони 5937 кишини ташкил этмоқда», деб айтган.

Мустақил таҳлилчиларга кўра, Россиянинг рақамлари анча паст ва Москванинг Украинадаги уруши ҳужумни режалаштиришдаги тизимли хатолар, сифатсиз разведка, генералларнинг лаёқатсизлиги ва юқори турувчи органлардан қўрқиш кабилар билан тўлиб тошган.

Муваффақиятсизликлар Россияни Шимолий Корея ва Эрондан қурол-яроғ харид қилиш йўлларини излашга мажбур қилган.

«Қисман сафарбарлик» фонида Кремл маҳбуслар ва Марказий Осиёлик мигрантларни жангларга ёллашга ҳаракат қилди.

Россиянинг йўқотишлари сони ортиб борар экан, айрим таҳлилчилар Путиннинг иттифоқдошларидан бири таклиф қилган ядровий қуролларни қўллашга ўтиши мумкинлиги ҳақида огоҳлантирганлар.

Шанба куни Чеченистон раҳбари Рамзан Қодиров Москва аскарлари Лимандан чиқариб юборилганидан кейин Россия «кам қувватли ядровий қуролларни» қўллаш ҳақида ўйлаб кўриши керак, деб айтган.