Қўрқувга солувчи A-10 самолётлари жанг майдонида АҚШ армиясига универсал тактик қурол бўлиб хизмат қилаади

A-10 Thunderbolt II самолёти АҚШ армияси ва унинг иттифоқчиларига жанг майдонидаги турли шароитларда қўлланиши мумкин бўлган кўп қиррали ва кучли тактик қурол ҳисобланади ва бир қатор нишонларга, жумладан, танклар ва кемаларга қарши ҳалокатли эканлигини исботлаган.

АҚШ Ҳарбий-ҳаво кучларига кўра, икки двигателли А-10 «паст тезлик ва баландликда мукаммал маневр бажара олади, шу билан бирга юқори аниқликдаги қуролларни ташиш воситаси ҳам бўла олади».

А-10 самолётлари «узоқ вақт давомида жанговар ҳудудлар яқинида учиб тура олиши» ва «жанговар радиуси кенглиги, ҳавога кўтарилиш ва қўниш қобилияти қисқа эканлиги фронт чизиғи яқинидаги жойларда ва ундан ташқарида операцияларни амалга оширишга имкон беради».

A-10 учувчилари самолётни турли об-ҳаво шароитларида ва тунги кўриш мосламаси ёрдамида кечаси ҳам бошқара олади.

Самолёт жуда мураккаб шароиларда ҳаракат қила олади, чунки кабина ва асосий тизимлар титанли зирҳ билан ҳимояланган бўлиб, бу унга «зирҳни ёриб ўтувчи ва калибри 23 мм [диаметрли] гача бўлган кучли портловчи снарядларнинг тўғридан-тўғри зарбаларидан омон қолиш» ва парвозни давом эттириш имконини беради.

Хатарли ўт очиш қудрати

A-10 самолётидан душман пиёда аскарларини ва қуруқликдаги нишонларини йўқ қила олиш қобилияти сабабли қўрқишади, бу 1976 йилдан буён дунё бўйлаб олиб борилган жангларда исботланган.

Атмосферанинг юқори қатламларида учадиган стратегик бомба ташувчилардан фарқли ўлароқ, у қуруқликка нисбатан яқинроқ учади ва учувчилар душманни осонликча кўриши мумкин.

Кўп ҳолларда учувчилар қуруқликдан 30 метр баландликда учишлари мумкин.

«Агар яқин ва паст кела олсам, яхши ва ёмон одамларни фарқлай олишим ва ўқ узишим мумкин», деб айтган эди A-10 учувчиси Райан Хейден 2017 йилда Business Insider нашрига.

Thunderbolt самолётининг асосий қуроли калибри 30 миллиметрга тенг Гатлинг пулемёти бўлиб, у бир дақиқада 3900 та, бир сонияда 65 та ўқ отиши мумкин.

Гатлинг пулемётининг одатий ўқ-дорилар тўплами таркибига зирҳларни тешиб ўтувчи ёндирувчи ва портловчи ёндирувчи ўқлар киради.

Зирҳларни тешувчи ўқ дориларда А-10 зирҳли техника, масалан, танклар ва тез ҳужум қилувчи кемаларни яқин жангларда вайрон қилиш имконини берувчи заифлаштирилган урандан фойдаланилади.

«Одатда A-10 самолёти қуролидан 120 та ўқ отилиши кифоя, бу A-10 ўқларни тўлиқ сарф қилишидан аввал 9-10 та нишонга зарба бериш имкониятига эга эканлигини англатади», деб айтган 422- TES A-10C дивизия қўмондони, майор Кайл Адкисон 1945 веб-сайтига самолётнинг имкониятларини намойиш қилиш бўйича кўргазмада.

«Катта жанг майдонларида A-10 бўлинмалари 40 тага яқин зирҳли техникага 30 мм ўқ билан зарба бериши мумкин. Бу сезиларли ҳужум имконияти.»

Гатлинг пулемёти «ўқ отганидан кейин нишонда баскетбол тўпидек тешик қолдириши мумкин», деб хабар берган эди National Interest нашри 2021 йилда.

Таҳлилчиларнинг таъкидлашича, А-10 самолётлари, хусусан, Ислом инқилоби посбонлари корпуси (ИИПК) томонидан Ҳормуз бўғози яқинида фойдаланиладиган тез ҳужум қилувчи қайиқларга ҳалокатли ҳалокатли зарба бера олади.

Thunderbolt II шунингдек, умумий мақсадли бомбалар, кассетали бомбалар, лазер билан бошқариладиган бомбалар, қўшма тўғридан-тўғри ҳужум ўқ-дорилари (JDAM) ва турли ракеталарни ўз ичига олган турли хил оддий ўқ-дорилардан фойдаланиши мумкин.

JDAM – бу мавжуд бошқарилмайдиган эркин тушувчи бомбаларни аниқ ва ноқулай об-ҳаво шароитида «ақлли» ўқ-дориларга айлантирувчи қўлланма тўплами. JDAM бир учиб ўтиш давомида бир нечта қуролларни битта ёки бир нечта нишонларга йўналтириш имконини беради.

А-10 самолётининг иккинчи даражали вазифаси илғор алоқа ва нишонга олиш тизимларидан фойдаланган ҳолда бошқа самолётларни кемалар ва қуруқликдаги кучларга ҳужум қилишда бошқаришдир.