Karvonsaroy
Inson huquqlari

Rossiyaning migrantlarga nisbatan adovatli munosabati demografik inqirozni yanada ogʻirlashtirmoqda

Kanat Altinbayev

Markaziy Osiyo mehnatkashlari yirik demografik va iqtisodiy inqiroz sharoitida rossiyaliklarning oʻzi bajarmaydigan asosiy ish joylarini toʻldirishiga qaramay, yaqinda eʼlon qilingan hisobotda muhojirlarga nisbatan adovat va toqatsizlik avj olgani haqida soʻz yuritiladi. Suratda: Nursiz kommunal kvartiradagi rossiyalik erkak, Sankt-Peterburg, 2018-yil. [Olga Maltseva/AFP]

Markaziy Osiyo mehnatkashlari yirik demografik va iqtisodiy inqiroz sharoitida rossiyaliklarning oʻzi bajarmaydigan asosiy ish joylarini toʻldirishiga qaramay, yaqinda eʼlon qilingan hisobotda muhojirlarga nisbatan adovat va toqatsizlik avj olgani haqida soʻz yuritiladi. Suratda: Nursiz kommunal kvartiradagi rossiyalik erkak, Sankt-Peterburg, 2018-yil. [Olga Maltseva/AFP]

OLMAOTA – Yaqinda Moskvadagi “Levada-Sentr” ilmiy-tadqiqot markazi tomonidan oʻtkazilgan tadqiqotga koʻra, rus millatiga mansub aholi orasida ksenofobiya kayfiyati kuchaygan.

18-sentabr kuni chop qilingan hisobotga koʻra, markaz Rossiya boʻylab 18 yoshdan oshgan 1600 dan ziyod respondentlar orasida soʻrov oʻtkazgan.

Soʻralganlarning taxminan 23 foizi mamlakatda migrantlar va etnik ozchiliklar mavjudligini asosiy muammo deb hisoblaydi. 2015-2017-yillarda bu koʻrsatkich taxminan 17% -18% ni tashkil etgan.

Naq 72 foiz (2017-yilda 58% boʻlgan) odam hukumat mehnat migrantlari sonini cheklashi kerak deb hisoblaydi. Bu fikrga qoʻshilmaydigan ruslar soni esa 2018-yilning iyul oyidagi 14 foizdan 9 foizga kamaygan.

Olmaotada turli viloyatlardan kelgan qozoq mehnat migrantlari ishlaydi. [Kanat Altinbayev]

Olmaotada turli viloyatlardan kelgan qozoq mehnat migrantlari ishlaydi. [Kanat Altinbayev]

Rossiyadagi migrantlar odatda quruvchilik, taʼmirlash, sotuvchilik va haydovchilik kabi “qora” ishlar bilan band. Ruslar kamdan-kam hollarda bunday ishlarni qilishadi.

Biroq, qarindoshlari migrantlarning ishini bajarishga tayyorligini aytgan respondentlar soni 2017-yildagi 57 foizdan 64 foizgacha koʻtarilgan.

Shu bilan birga, Markaziy osiyoliklarning mamlakatda boʻlish vaqti cheklanishini istaydiganlar soni 2017-yildagi 19% dan 2019-yilda 32% gacha oʻsgan.

Migrantlarga nisbatan adovat

Migrantlar koʻpincha mahalliy aholining kamsituvchi munosabati tufayli oʻzlarini ikkinchi darajali odamlar kabi his qiladilar, deydi 2018-yil bahorda Rossiyadan vataniga qaytgan Qirgʻizistonning Chuy viloyati, Soʻquluq qishlogʻida istiqomat qiluvchi Mayrambek Osmonov.

“Ruslar bizni turli xil haqoratomuz soʻzlar bilan chaqirishni yoqtiradilar va bu bilan biz ularning mamlakatida istalmagan mehmon ekanligimizni koʻrsatmoqchi boʻladilar”, dedi Osmonov.

Qirgʻizistonlik migrantlarga nisbatan ksenofobiyaning keskin avj olishi ortidan Saxa respublikasi deb ataladigan Yakutiyada migrantlarga qarshi qatʼiy qonun qabul qilingan edi.

Mart oyida Rossiya sharqidagi Saxa respublikasi (Yakutiya) rahbari Aysen Nikolayev 2019-yilda asosan markaziy osiyoliklar ishlaydigan koʻplab sohalarga migrantlarni yollashni taqiqlovchi qarorga imzo chekdi. Bu oziq-ovqat mahsulotlari, ichimliklar va kiyim-kechak ishlab chiqarish, shuningdek, taʼlim, sogʻliqni saqlash, yoʻlovchi va yuk tashish sohalarini qamrab olgan.

Bu chora 17-mart kuni poytaxt Yakutsk politsiyasi saxalik ayolni zoʻrlagan uch qirgʻizistonlik erkakni hibsga olishi ortidan qabul qilingan. Qoʻlga olinganlarning uchchovi 11-sentabr kuni sud qilingan.

Shundan soʻng, Yakutskda jamoat transportida haydovchilik qilgan, sotuvchi va ofitsiant boʻlib ishlagan bir nechta qirgʻiz fuqarolari kaltaklangan. Bundan tashqari, Yakutsk politsiyasi Qirgʻiziston fuqarolarining ruxsatnomalari va roʻyxatga olinishini “tekshirish” maqsadida jamoat joylarida tasodifiy reydlarni boshlagan.

Nikolayevning farmonidan keyin Saxada qirgʻizlar uchun ish sharoitlari ancha ogʻirlashdi va koʻpchilik ishsiz qoldi, dedi “Qirgʻiz birdamligi” mintaqalararo jamoatchilik birlashmasi raisi Abdigʻani Shokirov “Govorit Moskva” radiostansiyasiga bergan intervyusida.

Natijada Saxaga mustahkam oʻrnashib, moslashishga ulgurgan migrantlar va ularning oilalari eng koʻp jabr koʻrdi, dedi Shakirov.

Markaziy Osiyodan kelgan migrantlarga nisbatan adovat Saxaning oʻzi bilan cheklanmaydi.

Oʻtgan yili Rossiyadagi oʻzbek va tojik migrantlariga nisbatan shafqatsiz hujumlarning sodir etilishi ksenofobiyaning avj olishi va “slavyan boʻlmagan” koʻrinishdagilarga qarshi tajovuzlarning kuchayishi bilan bogʻliq xavotirlarni kuchaytirdi.

May oyida Rossiyada Markaziy osiyolik muhojirlar bilan bogʻliq holatni ularga qarshi zoʻravonlik va korrupsiyaning kuchayishi bilan tavsiflash mumkin, degan edi Parijda joylashgan Xalqaro inson huquqlari federatsiyasi vitse-prezidenti, bishkeklik Tolekan Ismoilova may oyida.

“Ayni vaqtda Rossiya hukumati mamlakatga ish izlab kelganlarga nisbatan aksildemokratik qonunlarni qabul qilishda davom etmoqda”, dedi u.

Rossiya demografik inqiroz yoqasida

Soʻnggi yillarda migrantlar koʻz oʻngida Rossiyaning mezbon davlat sifatidagi jozibadorligi pasaygan.

Qirgʻizistonlik mehnat migrantlarining ishchi kuchiga barqaror talab boʻlgan qoʻshni Qozogʻistonni tanlash ehtimoli oshib bormoqda, deydi bishkeklik iqtisodchi Elmira Suranchiyeva.

“Bu talab, ayniqsa, davlat tomonidan imtiyozli ipoteka dasturlarining joriy qilinishi bilan qayta jonlangan qurilish sohasiga tegishli”, dedi u.

Qozogʻistonda “birodarlar” deb hisoblanadigan qirgʻizistonlik mehnat migrantlari uchun ish sharoitlari ancha qulayroq va nisbatan barqaror iqtisodiyot kelajak uchun rejalar tuzishga imkon beradi, dedi Suranchiyeva.

2018-yilda Rossiyaga migrantlar oqimi postsovet davrdagi eng past koʻrsatkichni qayd etgan, deb xabar beradi “Rossiyskaya gazeta” (RG) rasmiy gazetasi 19-sentabr kuni. Migrantlar oqimining kamayishi Rossiyada mehnatga layoqatli aholiga ehtiyoj kuchaygan paytga toʻgʻri keldi.

“Rossiya prezidenti huzuridagi Xalq xoʻjaligi va davlat boshqaruvi akademiyasining (RANXiGS) Ijtimoiy tahlil va prognozlash instituti mutaxassislariga koʻra, 2018-yilda Rossiyaga kelganlar soni 2017-yilga nisbatan 4 foizga kamaydi, mamlakatni tark etganlar soni esa 16,9% ga oʻsdi”, deb yozadi RG.

Roʻyxatdan oʻtgan migrantlar soni uchdan birga, uzoq muddatli yashash ruxsatnomalarini olganlar soni esa ikki baravar kamaydi, deb yozadi nashr.

Rossiyaliklarning Gʻarb mamlakatlariga koʻchib ketishi natijasida hosil boʻlgan intellektual oqimning oʻrnini toʻldirish uchun mamlakatga migrantlar zarur, deydi Moskvadagi oliy iqtisod maktabi qoshidagi Milliy tadqiqot universitetining demografiya instituti rahbari Anatoliy Vishnevskiy RG nashriga. Yaqin kelajakda demografik tanazzulga uchraymiz, deb ogohlantirdi u.

Migrantlar oqimiga (neft va gaz narxlarining oshishi, Rossiyaning Qrimni noqonuniy anneksiya qilib olishi natijasida yuzaga kelgan xalqaro sanksiyalar oqibatidagi) iqtisodiy inqiroz, rublning qadrsizlanishi, aholi daromadining doimiy pasayib borishi taʼsir qilmoqda, deb yozadi RG nashri.

Sizga maqola yoqdimi?

Fikrlar 14

Siyosat * Majburiy 1500 / 1500

Rossiya bunker podshohi boshchiligida davlat darajasida shovinistik siyosat olib borayotgani haqiqat. Orklar haqiqatan ham mehnat migrantlariga muhtoj. Asal shirin, lekin asalarilar chaqadi, Vanka qarol esa haliyam oyoqqa turolgani yoʻq))

Javob berish

Fashist va natsist rus xalqi

Javob berish

1-fikr, maqola boshida: “Rossiyadagi migrantlar odatda quruvchilik, taʼmirlash, sotuvchilik va haydovchilik kabi “qora” ishlar bilan band. Ruslar kamdan-kam hollarda bunday ishlarni qilishadi.” 2-fikr, maqola oxirida: “Rossiyaliklarning Gʻarb mamlakatlariga koʻchib ketishi natijasida hosil boʻlgan intellektual oqimning oʻrnini toʻldirish uchun mamlakatga migrantlar zarur.” Haqiqatdanmi? Koʻzini katta ochib turib yozganmi? Rossiya olimu, jarrohlarini gʻarbga berib qoʻyar ekanu, ammo ularning oʻrnini bosish uchun Markaziy Osiyolik quruvchilar va koʻcha supuruvchilarni olib kelishi kerak ekanmi? Globallashuvdan miyasi achigan mantiqlari bu darajada aniq ifoda qilinmagan edi;)

Javob berish

Migrantlarsiz Rossiya iqtisodiyoti inqirozga uchraydi. Rossiyalik Ivanlar havoni bulgʻashdan boshqasiga yaramaydi.

Javob berish

Albatta, inqirozga uchraydi. 30 yildan beri “inqirozda”. Rossiyaga kelayotganlarning yurtlari inqirozga uchrayapti. Agar davlatlaringda hammasi yaxshi bo‘lsa, o‘sha yerda ishlalaring. O‘z yurtingda ham ish topsa bo‘lar.

Javob berish

Chunki Rossiya SSSR davrida eng kerakli korxonalarni oʻz hududida qurgan. Ularni ham yahudiylar, nemislar va ukrainlar qurishgan.

Javob berish

Ishlayapmiz. Senlar esa skinxedlaring bilan daf boʻllaring

Javob berish

Ular ishchi kuchi yetarli boʻlgan Moskva, Sankt-Peterburg, Krasnodar va Xabarovskka kelishmoqda. Migrantlarning kirish-chiqishini jiddiy nazorat qilish, qatʼiy saralash kerak. Ruslar oʻz xalqiga pul toʻlagisi kelmayapti. Ular oʻz xalqiga koʻproq toʻlashi va puli yetmaydigan boʻlsa, keyin migrantlarni ishga olishi kerak.

Javob berish

Ha, ruslar bilan ishlab boʻlmaydi. Chunki u rus. Rossiyada ertami-kechmi qandaydir falokat yuz beradi. Shunday boʻlsin.

Javob berish

Ishlama. Demak o‘zing o‘zingni shu o‘ringa qo‘ygansan. Gap odamning rus yoki rus emasligida emas. Hamma gap odamda. O‘zingga qara. Podada bitta yomon buzoq bo‘ladi...

Javob berish

Chunki Rossiya dunyodagi eng fashist davlat. Ularning 80 foizi natsistlar.

Javob berish

O‘zing hisobladingmi yoki kimdir aytib turdimi?..

Javob berish

Amaliyotda isbotlangan

Javob berish

Xuddiki biz natsistlar sizni majburan bu yerda ushlab turgandekmiz. Sizlar sababli bu yerda jinoyatchilik darajasi oʻsmoqda. 70 foiz jinoyatlar Markaziy osiyoliklar tomonidan sodir etilgan.

Javob berish