Rossiyadagi migrantlar taʼqib va firibgarliklar tufayli pandemiya vaqtida qiyin ahvolda qolishdi

OLMAOTA – Koronavirus avj olgani sababli Rossiyada ishsiz qolgan va zaxiralari tugab borayotgan Markaziy Osiyolik migrantlar politsiyaning noqonuniy taʼqiblari va keng koʻlamli firibgarliklardan aziyat chekmoqda.

Rossiyada COVID-19 tarqalishi kuchaygani sababli chegaralarning yopilishi va Markaziy Osiyoga parvozlarning bekor qilinishi ortidan minglab mehnat migrantlari oʻz vatanlariga qaytib kela olmaganlar.

Rossiya aviakompaniyalari bekor qilingan reyslar uchun chipta pullarini qaytarmay, migrantlarni iqtisodiy qiyin ahvolda qoldirdi.

Korxonalarning yopilishi va ishlarning toʻxtab qolishi koʻpchilik migrantlarni boshpanasiz va pulsiz qoldirgan. Pandemiya avvalida koʻplab migrantlar aeroportlarda tunashga majbur boʻlishdi, keyinchalik ular aeroportdan ham haydaldi.

Bundan tashqari, mehnat migrantlarining aytishicha, politsiya va ish beruvchilar ularning bor-budini shilib olgan.

Rossiyadagi tojikistonlik mehnat migrantlarining shikoyat qilishicha, politsiyachilar va ish beruvchilar ishlash ruxsatnomasi uchun pul toʻlashni talab qilmoqdalar, deb xabar beradi Ozod Yevropa/Ozodlik radiosi tojik xizmati (RFE/RL) 28-aprel kuni. Bu hujjat migrantlar uchun ishlash va soliqlarni toʻlash huquqini beradi.

18-aprel kuni Rossiya Prezidenti Vladimir Putin migrantlarga 15-iyunga qadar patent toʻlamasdan, roʻyxatni uzaytirmasdan va izn hujjatlarisiz ishlashga ruxsat beruvchi farmonni imzolagan edi.

Bu voqeadan bir kun avval Yekaterinburgdagi tojik migrantlari Ozodlik bilan suhbatda politsiya roʻyxatga olish muddatini uzaytirmagan yoki ruxsatnoma pulini toʻlamagan Markaziy Osiyolik migrantlarni uchun hibsga olganini aytgan.

Ruxsatnoma uchun pora

Bunday holatlar Chelyabinsk, Tver, Sankt-Peterburg va Moskvada ham qayd etilgan. Ayrim migrantlar ishni yoʻqotishdan qoʻrqib patent uchun pul toʻlashga majbur boʻlganliklarini aytganlar.

Yana bir guruh – ruxsatnomalarni choʻzdirish evaziga migrantlardan pora talab qilayotgan poraxoʻr politsiyachilardir.

Pora berishdan bosh tortgan migrantlarni qamoqqa olayotgan Rossiya politsiyasi qonunni buzmoqda, deydi huquq faollari.

Ruxsatnomalar migrantlardan olinadigan noqonuniy daromadning barqaror manbasi, deydi Moskvadagi “Utro Mira” inson huquqlarini himoya qiluvchi nodavlat tashkiloti rahbari Valentina Chupik.

Mablagʻlar korrupsion hukumat mulozimlari va ular bilan bogʻliq kompaniyalarga borib tushadi.

“Rossiyada migrantlarni roʻyxatga olish amaliyoti pora uchungina oʻylab topilgan va faqat migrantlarga qaratilgan”, dedi Chupik.

Shundoq ham qaltis boʻlgan holatdan foydalanayotgan mahalliy jinoyatchilar ham Markaziy Osiyolik migrantlar uchun vaziyatni yanada ogʻirlashtirmoqda .

19-aprel kuni Moskvadagi Qirgʻiziston elchixonasi oʻz fuqarolarini Rossiyada asosan Markaziy osiyolik mehnat migrantlardan iborat qiyin ahvoldagi xorijliklarni nishonga olgan yangi firibgarliklar toʻlqini haqida ogohlantirdi.

“Maʼlum miqdordagi pul evaziga odamlarni oʻz vataniga (Qirgʻizistonga) qaytuvchilar roʻyxatiga kiritishni, soxta roʻyxatga olish hujjatlari va qalbaki pasportlar taklif qilayotgan firibgarlar paydo boʻlgan”, deb xabar beradi elchixona.

“Shu munosabat bilan, elchixona fuqarolarni ishonchsiz maʼlumotlarni tarqatishdan tiyilishga va goʻyoki mehnat migrantlarini qoʻllab-quvvatlovchi firibgarlik xayriyalari va tashviqotchilarga, shuningdek qirgʻizistonliklarning Rossiyadan oʻz vataniga qaytarilishi haqidagi ayrim vijdonsiz siyosatchilarning populistik vaʼdalariga ishonmaslikka chaqiradi”, deyiladi xabarda.

Gʻoyib boʻlayotgan maoshlar

Bu orada Rossiyani tark eta olmagan minglab migrantlar taqdirga tan berib, oʻz hukumatlaridan yordam soʻrashga, uy-joy va pul topish yoʻllarini izlashga majbur boʻlmoqdalar.

Hozir Moskvada yashayotgan, Qirgʻizistonning Toʻqmoq shahridan boʻlgan Ulan Omorovning aytishicha, uning omadi kelgan.

U hech qanday yordamsiz, koʻchada qolib ketgan boshqa qirgʻizistonliklardan farqli oʻlaroq, oʻz qarindoshinikida yashamoqda.

“Moskvada daromadini yoʻqotgan fuqarolarga yordam ajratilmoqda. Ammo mahalliy ish beruvchilar rasman roʻyxatga olmagan migrantlarga yordam pullari berilmayapti”, dedi u.

“Bu kabi ogʻir pandemiya kunlarida bizga hech kim, hukumat ham, ish beruvchilar ham yordam berayotgani yoʻq. Men hatto doʻkonga ham bora olmayapman, chunki karantin shartlarini buzganim uchun politsiya idorasiga olib ketishlari mumkin”, deya qoʻshimcha qildi Omorov.

Kuzatuvchilarga koʻra, mehnat ruxsatnomasi boʻlmagan va Rossiyadagi vaqtincha saqlash joylarida ushlab turilgan Markaziy Osiyolik migrantlar ogʻir sharoitlarda qolib ketishgan.

“Ekaterinburg yaqinidagi Koltsovoda joylashgan vaqtincha saqlash markazidagi 100 ga yaqin tojikistonlik migrant oʻzlariga nisbatan insoniy munosabatni va vataniga qaytarib yuborishlarini soʻragan”, deb yozadi Parijdagi BBC muxbiri Temur Varkiy 27-aprel kuni oʻzining Facebook sahifasida.

“Moskva va Sankt-Peterburgdagi markazlarda boʻlib turgan tojikistonliklarning holati ham xuddi shunday yoki bundan ham ogʻir. Rossiya boʻylab yuzlab himoyasiz tojikistonliklar noqonuniy sharoitlarda, umidsiz va hech qanday huquqsiz qolib ketmoqdalar”, deb yozgan Varkiy.

Uyga qaytish

Rossiyada karantin tugab, chegaralar ochilgan taqdirda ham Markaziy Osiyoliklarning uyga qaytish imkoniyati aniq emas.

Aprel oyida Rossiyaning eng yirik aviakompaniyasi chipta narxlarini keskin oshirdi. Aeroflot, S7, Ural avialiniyasi va Utair kompaniyalari mahalliy parvozlar uchun narxlarni 50 foizdan 110 foizgacha oshirgan. Bu haqda “ Vedomosti” biznes-nashri aviakompaniya veb-saytlariga asoslangan holda xabar bergan.

Chiptalarni endi “narxlarni koʻtara oladigan va nima boʻlsa ham uchishi kerak boʻlgan” odamlargina sotib olishi mumkin, deb aytgan Vedomosti nashriga Moskvadagi fuqarolik aviatsiyasi ilmiy tadqiqot instituti professori Aleksandr Fridlyand.

Mehnat migrantlari bu toifaga kirmaganliklari sababli yaqin orada Rossiyada bundan-da ogʻir vaziyatga yoʻliqishlari mumkin.