Soxta hujum videosi Kremlning Ukrainada urush chiqarish yoʻlidagi hiylasi koʻlamini fosh etadi

KIYEV, Ukraina – AQSH rasmiylari Moskva Ukrainaga haqiqatda bostirib kirishni oqlash uchun rossiyaliklarga qarshi ukrainaliklar hujumi aks ettirilgan soxta videoni suratga olishni rejalashtirayotgani haqida dalilga ega ekanliklarini aytganlar.

“Biz rossiyaliklar bostirib kirish uchun sabab qidirayotgani haqidagi maʼlumotga egamiz”, deb aytgan Pentagon vakili Jon Kyorbi payshanba kuni.

Vashington Rossiya hukumati Ukraina harbiylari yoki razvedka kuchlari “Rossiyaning suveren hududi yoki rusiyzabon aholiga qarshi” hujumni soxtalashtirishni rejalayotgani haqida maʼlumotga ega, deb aytgan u muxbirlarga.

Ukrainada rusiyzabon aholi soni talaygina.

“Ushbu soxta hujum doirasida Rossiya juda taʼsirli tashviqot videosini suratga oladi deb oʻylaymiz, unda murdalar, motamdagi odamlar rolini oʻynagan aktyorlar va xarobaga aylangan binolar aks ettiriladi”, deb aytgan u.

Bu Ukraina chegarasida 100 mingdan ortiq askar va ogʻir artilleriya toʻplagan Moskvaga bostirib kirish uchun bahona boʻlib xizmat qiladi.

Reja doirasida Ukraina foydalanayotgan harbiy texnika Gʻarb tomonidan yetkazib berilgandek qilib koʻrsatilishi kerak, deb aytgan Kirbi. Bu Rossiyaning Ukrainaga qarshi jazo choralarini oqlaydi.

“Bu kabi ishlarni Rossiya avval ham amalga oshirgan va bunday holatni ochiqlashimiz kerak deb bilamiz”, deb aytgan u.

“Bizning tajriba shuni koʻrsatadiki, bunday harakatlarning aksariyati Rossiya hukumatining eng yuqori darajasida maʼqullanadi”, deb aytgan Kirbi reja haqida.

“Asossiz tajovuz”

Reja “Rossiya hukumatining Ukrainaga qarshi harbiy tajovuzni boshlash va uni oqlash uchun soxta sabab sifatida ishlab chiqayotgan bir qator variantlaridan biridir”, deb aytgan AQSH Davlat departamenti vakili Ned Prays.

“Rossiya vaziyatni yumshatish boʻyicha diplomatik muzokaralar olib borishga tayyorligini bildirgan boʻlishiga qaramay, bunday harakatlar aslida vaziyat boshqacha ekanini anglatadi”, deb aytgan Prays. AQSH razvedkasi Moskva haqiqatda ham bu rejaga asosan ish yuritishga qaror qilganidan bexabar ekanligini qoʻshimcha qilgan.

Kirbi ham, Prays ham taxmindagi reja yoki AQSH razvedkasi ixtiyoridagi dalillar tafsilotlarini maʼlum qilmagan.

Britaniya tashqi ishlar vaziri Liz Trass Moskvaning soxta operatsiyalari haqidagi AQSH daʼvosini “Rossiyaning asossiz tajovuzi” va Ukrainadagi vaziyatni beqarorlashtirish boʻyicha maxfiy faoliyatiga ochiq va hayratga soluvchi dalili” deb aytgan.

“Rossiya uchun yagona yoʻl – vaziyatni yumshatish, keskinlikni toʻxtatish va diplomatik yoʻldan borish”, deb yozgan u Tvitterdagi bayonotida.

Kreml bu ayblovlarni goʻyoki Ukrainani bosib olish rejasi yoʻqligi kabi rad etgan.

Gʻarb davlatlari Moskvaning qatʼiy inkoriga qaramay, yaqin orada Ukrainaning bosib olinishi xavfini bartaraf etish uchun diplomatik saʼy-harakatlar bilan birga, prezident Vladimir Putinning atrofidagilarga nisbatan sanksiyalar tahdidi bilan ogohlantirganlar.

Rossiya Gʻarbdan keng koʻlamli xavfsizlik kafolatlarini jumladan, Ukrainani hech qachon NATOga qabul qilmaslikni talab qilgan edi.

Kreml, shuningdek, NATO va Qoʻshma Shtatlar Rossiya chegaralari yaqinida raketa tizimlarini joylashtirishdan voz kechishini va Sharqiy Yevropadagi NATO kuchlarini ortga qaytarishini istaydi.

Gibrid urush

Aldov – mamlakatlarda buzgʻunchilik qilishda Kremlning tanish vositalaridan biri. Har safar qoʻshin yuborish oʻrniga, u koʻpincha dezinformatsiya va xakerlik hujumi orqali “nishonni zaiflashtiradi”.

Oʻtgan yili yevropalik siyosatchilar va tahlilchilar Ukrainada sodir boʻlayotgan voqealarga qarshi turish uchun davlatlar Rossiyaning gibrid urush strategiyasi haqidagi bilimlarini oshirishi kerakligi haqida ogohlantirgan edi.

Rossiyaning gibrid urush strategiyasi beshta asosiy yoʻnalishdan iborat, deydi Bryusseldagi Ukraina tahlil markazlari bilan aloqalar idorasining hammuassisi va ijrochi direktori Yelena Karbu.

U dezinformatsiya yoki axborot urushi bilan birga iqtisodiy, energetik, siyosiy va militaristik bosim qoʻllaydi, degan edi u oʻtgan yili.

“Ukraina va Gruziya bu urushning platsdarmiga aylandi”, dedi u.

Rossiya gibrid urush olib borayotgan mamlakatlarda bu vositalar doim mavjud boʻladi, deb tushuntirdi Karbou.

“Siyosiy taʼsir haqida gapiradigan boʻlsak, bu rossiyaparast siyosiy kuchlarni qoʻllab-quvvatlashdir. Bu siyosiy tuzilmani beqarorlashtirish va saylov jarayoniga aralashish”, dedi u.

“Gibrid urushning xavfi shundaki, tajovuzkor zaif jihatlardan foydalanadi”, dedi Karbou. “Davlat mustahkamlanishi kerak. U davlat institutlarini kuchaytirishi, korruptsiyaga barham berishi va aholining axborot savodxonligini oshirishi kerak.”

Hayratlanarli emas

Juma kuni Ukraina tashqi ishlar vaziri Dmitriy Kuleba Rossiya tajovuzining kuchayishi fonida Gʻarb mamlakatlarining qoʻllovini olqishladi.

Kulebaning aytishicha, taxmin qilingan rejaning “hayratlanarli” joyi yoʻq.

“2014-yildan beri biz Rossiya Federatsiyasining koʻplab makkorona harakatlariga guvoh boʻldik, ular yolgʻon toʻqib, Ukrainani ayblash uchun hech narsadan toymasligini koʻrdik”, dedi vazir.

“Rossiyaning har qanday rejalari, niyatlarining fosh boʻlishi juda muhim va biz ularni barbod qilishga muvaffaq boʻldik”, dedi u.

Rossiya 2014-yilda Kiyevdan Qrim yarimorolini tortib olib, mamlakat sharqida 13 mingdan ortiq kishining hayotiga zomin boʻlgan shiddatli ayirmachilik nizosini avj oldirgan.