Херсонда россияларнинг қўлида маҳбус бўлган кишининг ҳикояси

ХЕРСОН – Уни бир неча ҳафта давомида ҳибсда ушлаб туришган, дўппослашган ва электрошокер билан азоблашган. У пешоби қонли бўлгани, 25 килога озиб кетгани ва жонига қасд қилишни ўйлай бошлаганини айтади.

Анатолий Стоцкий Украина жанубидаги Херсон шаҳрини эгаллаб олган ва унинг оиласини ўлдириш билан таҳдид қилган россияликлар ва россияпараст қуролли кучлар қўлида бир неча ҳафтани қийноқларда ўтказган.

«Ўз жонимга қасд қилишни ўйлай бошладим», деб айтган AFPга интервью берган Стоцкий.

«Аммо оилам ҳақидаги ўй-хаёллар буларнинг барини енгиб ўтишимга куч берди», дейди маҳбусликда 50 ёшни қаршилаган украиналик.

Россия армияси саккиз ойлик оккупациядан сўнг Херсонни тарк этгач, у ерда қийноқлар, шафқатсиз муомала ва зўравонлик ҳолатлари билан боғлиқ мудҳиш далиллар юзага чиқа бошлаган.

AFP мухбири билан Херсон марказидаги уйида суҳбатлашган Стоцкий икки марта ҳибсга олингани, россиялик ва россияпараст кучлар томонидан бир неча ҳафта давомида боғлаб қўйилиб, калтаклангани ва электрошокер билан қийноққа солингани ҳақида сўзлаб берган.

Украина ҳудудий мудофаа кучлари аъзоси бўлган Стоцкий 2 март куни Россия аскарлари Херсонни қўлга олганига гувоҳ бўлган эди.

Қора денгиздаги стратегик аҳамиятга эга порт оккупациясидан сўнг, унга уйда қолиш ва кейинги кўрсатмаларни кутиш буюрилган. Орадан бир неча ҳафта ўтиб россияликлар Киевга хайрихоҳ бўлганларни ҳибсга олишни бошлаганлар.

25 апрел куни аёли ва уч яшар қизи билан ўз уйида бўлган Стоцкийни олиб кетиш учун россияликлар келишган.

«Оиламни ўлдириш билан таҳдид қилишгани учун уларга қуролимни топширдим», дейди у.

Россияликлар унинг бошига қоп кийгизиб, унинг ўйлашича уйи яқинидаги полиция идорасига олиб кетишган.

Қамоқхона камерасида уни стулга боғлаб қўйиб, уч ёки тўрт киши сўроқ қилган.

«Улар мени тўқмоқ билан уриб, бошимга ё тўппонча, ё милтиқ тирашди», деди у. Россияликлар из қолдирмасликка ҳаракат қилиш мақсадида Стоцкийнинг қулоқлари ва бошининг юқори қисмига уришган.

Унинг фикрича, Россия махсус кучлари – ФСБ ходимлари бўлган одамлар унинг уйидан топилган қурол ҳақида камера олдида сўроқ қилишган.

Россияликлар унинг бармоқ изларини ва ДНК намунасини олишган. Унга шаҳарни тарк этиш тақиқлаб, Москва кучлари билан ҳамкорлик қилишга мажбурлашган.

4 май куни бошига қоп кийдириб, кўчага ташлаб кетишган.

Танаси кўкариб кетган

«Уйга келганимда танамда соғ жой қолмаган эди, бутунлай кўкариб кетганди», дейди у.

У аёли ва қизининг Херсондан 300 км шимоли-шарқда жойлашган Запорожье яқинидаги назорат пунктидан ўтиб, шаҳарни тарк этганига ишонч ҳосил қилди. Ўзи эса қўрққани учун орқада қолганини айтган.

Шаҳарда фуқаролик қаршилиги кучайганидан кейин 6 июл куни Стоцкий яна ҳибсга олинган.

Унинг фикрича, иккинчи мартасида уни сентябр ойида президент Владимир Путин томонидан аннексия қилиб олинган Донецк халқ республикасининг давлат хавфсизлиги вазирлиги ходимлари қўлга олишган.

Улар Стоцкийнинг ҳибсда бўлганидан хабардор эканликларини, аммо у етарлича сўроқ қилинмаганини айтганлар.

Унга «Энди бизга ҳаммасини, кимларни билишингни ва қуролларинг қаерда эканлигини айтасан», дейишган.

«Биринчи беш-олти кун улар мени калтаклашди», деб эслайди у.

«Тунда ухлашга беришмас эди. Ҳар икки соатда камерамга келиб, уйғотишар ва исмимни айтишга мажбурлашар эди.»

Қувурга қўлларини кишанлаб қўйишган, у ёта олмаган.

Унинг олдига киришганида, бошига қоп кийиб олар, акс ҳолда калтакланиши мумкин эди.

Кунларнинг бирида уни сўроқ қилиш учун бошқа камерага олиб кетишган.

Уч кунда бир маҳал овқат

«Улар қўл-оёқларимни боғлаб, ерга ётқиздилар. Жимжилоқларимга қисқичлар қўйишди», деди Стоцкий.

«Ерда ётган ҳолимда электр токи билан қийнай бошлашди. Мушакларим қисқариб, ичимда ҳамма нарса буралар эди.»

Украиналикнинг айтишича, ҳожатхонага боришга камдан-кам рухсат берилар, ҳожат учун бўш бутилкалардан фойдаланишга тўғри келарди.

Дастлабки икки ҳафта давомида унинг пешоби қон аралаш келар эди. «Буйракларим яхши ишламай қолди», деди у.

У уч кунда бир марта овқат беришганини, ҳибсдалигида 25 кг вазн йўқотганини айтди.

Камералар «деворларида туйнуклар» бўлиб, «ақлдан озмаслик учун» улар орқали бошқа маҳбуслар билан гаплашиш мумкин эди.

Ниҳоят, 20 август куни у озодликка чиққан.

Бу сафар Стоцкий ҳибсга олишларидан қўрқиб, уйига эмас, қариндошлариникига борган.

Иккинчи марта ҳибсга олишганида уни кираверишида Япония, Қўшма Штатлар ва Украина байроқлари осилган шаҳар марказидаги офис биносида ушлаб туришган.

AFP жамоаси Пилип Орлик кўчаси, 15-уй манзилида жойлашган тўрт қаватли бинога киришга уринган, аммо уларга рухсат берилмаган.

«Тергов олиб борилмоқда», деб айтган кираверишда турган эркак бошқа тафсилотларни очиқламай.