Қирғизистон иқтисодий наф келтирмаётган ЕОИИни бойкот қилмоқчи

БИШКЕК – 2015 йилда Россияда раҳбарлигидаги Евросиё иқтисодий иттифоқига (ЕОИИ) қўшилиш кўзга кўринарли фойда бермай, аксинча тангликка сабаб бўлаётгани Қирғизистондаги хавотирларни кучайтирган.

Бундан ташқари, Кремл ЕОИИни барча аъзо давлатлар учун уйғунлик ва фаровонлик воситаси сифатида илгари суришига қарамай, Қирғизистоннинг қўшни Қозоғистон билан муносабатларида зиддиятлар юзага келган.

Қирғизистон ЕОИИдан ўз вакилларини чақириб олиш ва тузилма фаолиятига бойкот эълон қилиш имкониятини кўриб чиқмоқда, деб баёнот берди иқтисодиёт вазири Санжар Муканбетов парламентнинг Халқаро ишлар, мудофаа ва хавфсизлик бўйича қўмитасининг 9 июнь куни бўлиб ўтган мажлисида.

Юк машиналарининг тўпланиши ва муносабатларнинг ёмонлашуви

Май ойи охирида, коронавирус пандемияси билан боғлиқ фавқулодда ҳолат бекор қилингач, Қозоғистон Қирғизистон билан чегарада юкларни текширишни кучайтирди.

Натижада Қирғизистон томонида 500 тадан ортиқ юк машинаси тўпланиб қолган, уларнинг ҳаммаси кунлаб, айрим ҳолларда эса ҳафталаб текширувдан ўтиш учун навбатини кутган.

Қозоғистон қирғиз товарларини Россияга ёки Европанинг бошқа ҳудудларига олиб ўтишда ягона қуруқлик йўли ҳисобланади.

Бишкекнинг фикрича, текширувларнинг кучайтирилгани ЕОИИ доирасида товар ва хизматларнинг эркин ҳаракатланиши тамойилларига зид келади.

Агар музокаралар натижа бермаса, Қирғизистон «ЕОИИдан ўз вакилларини чақириб олиши» мумкин, натижада кворум бўлмайди ва иттифоқ ҳеч қандай қарор қабул қилолмайди, деди Муканбетов парламент қўмитасига.

Қирғизистонга тегишли юк машиналарини текширувдан ўтказган қозоқ расмийлари солиққа оид қоидабузарликларни ва Қирғизистон томони «юк ташишда шаффофликни таъминламаганини» аниқлади. Бу ҳақда 10 июнь куни Қозоғистон савдо ва интеграция вазирлиги маълум қилган.

Ваъдалар бажарилмаган

ЕОИИга аъзолик Россиянинг биргаликда ривожланиш ҳақидаги ваъдаларини унутмаган кўплаб қирғизлар кўз ўнгида ёмон битимга айланди.

Қирғизистон ЕОИИга аъзо бўлганидан бери қирғиз бизнеси кўплаб муаммолар, жумладан Россиянинг арзон маҳсулотлари билан рақобатнинг кучайиши ва экспорт йўлидаги тўсиқларга дуч келди, дейди Бишкекда қуритилган мева маҳсулотлари ишлаб чиқарувчи Аян Рисқулов.

«Чегарадаги текширувлар ҳар доим ҳам асосли бўлавермайдиган ЕОИИ талаблари туфайли қатъийлашди», деди Рисқулов. «Бу умуман биз кутган нарса эмас.»