Россия Қирғизистон иқтисодининг муҳим секторини молиялашга ёрдам берувчи келишувдан бош тортмоқда

БИШКЕК – Россия Қирғизистонга рус-қирғиз тараққиёт жамғармасидан (РҚТЖ) 260 миллион доллар (19,9 миллиард қирғиз сўми) ажратишдан бош тортмоқда. Бу Қирғизистон иқтисодиётининг асосий секторини хавф остига қўймоқда.

Икки мамлакат томонидан 2014 йилда ташкил этилган жамғарма «Қирғизистоннинг Евроосиё иқтисодий иттифоқига [ЕОИИ] интеграциялашувининг муҳим механизми ҳисобланади», дейилади унинг сайтида.

Уни ташкил этишдан кўзланган мақсад – Қирғизистон иқтисодиётининг энг муҳим ва кўмакка муҳтож секторларини молиялаштиришдир.

Шундай бўлса-да, Россия жамғарманинг қолган 260 миллион долларини Қирғизистонга беришдан бош тортмоқда, деди Қирғизистон бош вазири ўринбосари Эркин Асрандиев 12 май куни парламент мажлисида 24.kg хабарига кўра.

Бунинг ўрнига ушбу маблағлар Россия бозорида қимматли қоғозлар учун сармоя сифатида киритилган.

«Биз март ойи охирида мактуб юборганмиз. Апрел ойи охирида эса РҚТЖ мажлисини ўтказдик. Унда икки вазиримиз иштирок этиб, бу масалани кўтаришди», деди Асрандиев.

«8 май куни улар масалани кўндаланг қўйишди. У ерда (РҚТЖ) ҳукуматлараро комиссияси бор. Афсуски, россиялик ҳамкасбларимиз бунга қарши. Ҳозирда маблағларни олиш учун қўшимча асослар тайёрламоқдамиз», деди у.

Бу маблағ қирғизистонлик фермерларга йиллик 4 ёки 5 фоизли кредит сифатида берилиши мумкин эди, деди парламент аъзоси Зиёдин Жамалдинов 12 май кунги мажлисда.

«Ҳозирги вақтда фақат 7 минг нафар фермер кредитлар оляпти», деди у кредит олиш ҳуқуқига эга фермерларнинг умумий сонини очиқламай.

Бишкек Россиянинг қароридан ғазабда

Россиянинг рад жавоби Қирғизистон коронавирус пандемияси шароитида озиқ-овқат хавфсизлигини таъминлаш учун қишлоқ хўжалиги каби муҳим тармоқларни молиялаштиришга жуда муҳтож бўлиб турган вақтга тўғри келди.

«Бу Россиянинг нохайрихоҳ сиёсатидан дарак берувчи яна бир белги», дейди қуритилган мева ишлаб чиқарувчи бишкеклик тадбиркор Аян Рисқулов. «Россия Евросиё иқтисодий иттифоқига (ЕОИИ) аъзо мамлакатлар, шу жумладан бизнинг мамлакатимиз билан ўзаро манфаатли ҳамкорлик ҳақида расмий баёнотлар беради».

«Амалда эса, ўз халқининг фойдаси учун бизнинг манфаатларимизни поймол қилади».

Рисқулов бир неча йил аввал Россия бюрократик машинаси билан тўқнаш келиб, бу мамлакатга экспортни йўлга қўя олмаганини айтади.

Россия ЕОИИнинг озиқ-овқат хавфсизлиги талабларига жавоб бермаслигини рўкач қилиб, ҳар йили тонналаб маҳсулотларни Қирғизистонга қайтариб юборади.

Пандемиягача бўлган даврда ҳам, Россия қатъий протекционистик сиёсат олиб борган ҳолда ЕОИИ мамлакатларининг очиқ чегараларидан фойдаланиб, уларнинг бозорларини эгаллаган.

Бу каби очиқ адолатсизлик туфайли айрим қирғиз мулозимларини ташкилотдан чиқиш вақти келгани ҳақида сўзлай бошлаганлар.

13 май куни ҳукумат аъзолари билан учрашган қирғизистонлик депутат Руслан Чойбеков ЕОИИдан чиқишни таклиф қилган.

Унинг айтишича, ЕОИИ доирасида Қирғизистон манфаатлари умуман ҳимоя қилинмаяпти, деб ёзади Akchabar.kg нашри.