Вагнер ёлланма аскарлари Беларус қўшинларини «тайёргарликдан ўтказиши» ортидан Украина чегарани қўриқлашни кучайтирди

ДНЕПРОВСКОЕ, Украина – Ўтган ой «Вагнер» ёлланма гуруҳи Москванинг олий ҳарбий раҳбариятига қарши қўзғолон кўтарганидан кейин Беларуснинг ролидан хавотирлар кучаяр экан, Украина шимоли-шарқий чегарасини хандақ ва миналар билан мустаҳкамламоқда.

Украина Россия қўшинларига, шу жумладан Вагнерга «қаршилик кўрсатишга» тайёр, дейди 2022 йил 24 февралда Россия қўшинлари Беларусдан Чернигов вилоятига бостириб кирганида ёпилган «Славутич» чегара ўтиш пунктида қўриқчилик қилаётган 26 яшар Олег.

«Беларус ҳудудидан ортимизга пичоқ санчилгани учун, биз «Вагнер» жангариларининг Беларус ҳудудида ҳаракатланиши ёки жойлаштирилиши мумкинлигини истисно қилмаймиз», деди у AFPга.

Ўтган йили Беларус раҳбари Александр Лукашенко Украинага ҳужум бошлаш учун Россияга Беларус ҳудудидан фойдаланишга рухсат берган эди.

«Фойдали тажриба»

Жума (14 июл) куни Беларус мудофаа вазирлиги гуруҳнинг қаердалиги ва келажаги ҳақида бир неча ҳафталик мавҳумликдан сўнг Вагнер йўриқчилари ҳукумат аскарларини тайёргарликдан ўтказаётганини тасдиқлади.

«Ҳудудий мудофаа қўшинлари бўлинмалари Осиповичи яқинида ўқув машғулотларини ўтказмоқда», деди вазирлик қўшинларнинг тактик ўқ отиш, жанг майдонида ҳаракатланиш, муҳандислик ва тактик тиббиёт каби кўникмаларни ўзлаштираётганини қўшимча қилиб.

Вазирлик томонидан эълон қилинган видеода ниқобли «Вагнер» жангчилари маҳаллий кучларни машқ қилдираётгани кўрсатилган.

«Шубҳасиз, бу бизнинг Беларус армияси учун жуда фойдали тажриба», деб айтган ҳарбий хизматчилардан бири интервью чоғида.

«Биз Афғон уруши тугаганидан бери жангларда қатнашмадик», дейди у 1979 йилда Совет қўшинларининг Афғонистонга босқинини назарда тутиб.

Президенти Владимир Зеленский ушбу хатти-ҳаракатлар аҳамиятсиз эканлигини таъкидлаб, Украина «хавфсизлик нуқтаи назаридан воқеалар ривожини яқиндан кузатиб бораётгани ва ҳозирда катта таҳдидлар йўқлигини» айтган.

Ўтган ой Лукашенко Вагнернинг Россиядаги қисқа муддатли қўзғолонига чек қўйган келишувга воситачилик қилган эди.

Гарчи Пригожиннинг ҳозир қаерда эканлиги ҳақидаги хабарлар зиддиятли бўлса-да, келишувга кўра Вагнер жангчилари ва уларнинг раҳбари Евгений Пригожин Белоруссияга кўчиб ўтиши керак эди.

«Белорусский Гаюн» суриштирув лойиҳаси Пригожиннинг лагерда экани кўрсатилган тасвирлар пайдо бўлгач, унинг ўтган ҳафта машғулотлар ўтаётган Осиповичи яқинида тунаб қолган бўлиши мумкинлигини ҳақида ёзди.

Қулайликка жуда яқин

Жанубга кетаверишда, яқин атрофдаги Днепровское қишлоғи тарафдаги ўрмонда камуфляж ва истеҳкомлардаги эркаклар, шунингдек, йўл четида турган манекен каби фаоллик белгиларини кўриш мумкин.

Қишлоқнинг асосий кўчасида иккита дўкон, ҳарбий ёдгорлик ва черков бор. Телеграф устунининг тепасига лайлаклар уя қўйган.

76 ёшли кичик тадбиркор Виктор Корен қаймоқ сотиб олиш учун дўконга кетаётган эди.

У чегара ҳосил қилувчи Днепр дарёсигақанчалик яқин яшашини кўрсатиш учун таёғи билан чанг устига чизди.

«Албатта асабийлашяпман. Чунки жуда яқин жойдаман. Ёнимизда дарё бор, чегара бор, булар [тентаклар] эса чегара оша жанг қилишяпти», деди у русларни назарда тутиб.

У Москвага қарши қўзғолонни тўхтатгани ва Лукашенко билан иттифоқ тузгани учун Пригожинни қаттиқ қоралади.

«У Москвага қараб йўл олган эди, аммо у ерга етиб бормади... Нимага уларни мағлуб қилмади?», деди у.

Украина янги ҳужумларга бардош беришига ишонаман, деб айтган 20 яшар Илья Бобок озиқ-овқат дўконида расталарни тўлдириб.

«Биринчи марта россияликлар тасодиф элементидан фойдаланишган эди. Энди бу иш бермайди, деб ўйлайман. Жанговар тайёргарликдан ўтган одамларимиз бор. Жасур ўғлонлар. Қўрқадиган жойимиз йўқ.»

«Уриниб кўришсин, жуда тез чиқиб кетишади.»

Дўкондор, 37 яшар Катерина Бобок ҳам унинг сўзларини тасдиқлайди.

«Йигитлар бизни қандай ҳимоя қилишини кўрсангиз, асабийлашармидингиз?», деди у.

У Вагнернинг Беларусда жойлашгани эҳтимоли борлиги хақида янгиликларда эшитган, аммо «бирор нима ўзгарганини кўрмаган».

«Одатдагидан тинчроқ, бу бироз хавотирли.»

«Назорат остида, тинч»

Чегара бўйлаб 150 метр узоқликда Вагнер жангариларни кўрмадим, деб айтган камуфляж кийиб олган ва қўлида Калашников ушлаган Олег.

Чегарада йўлни ўт босган ва божхона қоидалари ёзилган занглаган белгиларни кўриш мумкин.

Урушдан аввал ушбу чегара пунктидан 500 га яқин транспорт воситаси ўтган.

Ҳужум бошланган 2022 йил 24 феврал куни тонгда Украина чегара кучлари Беларус билан чегарада жойлашган Днепр дарёси устидаги кўприкни портлатган эди.

Россия қуролли кучлари ўша куни Чернигов минтақасига киришга ҳаракат қилишган, кучли жангдан кейин 2022 йилнинг апрел ойида у ерни тарк этишган. Бу ҳудуд ҳали ҳам мунтазам ўққа тутилмрқда.

Украина қуролли кучларининг тахминича, Беларус ҳудудига 2000 нафар россиялик хизматчи, шунингдек Россия ҳаво кучларининг самолёт ва вертолётлари жойлаштирилган, дейди Олег.

Чегарадаги вазият «назора остида, тинч: Беларус томонидан хеч қандай провокациялар кузатилмаяпти», деди у.