![Россиянинг Украинага ҳужуми фонида, Украинанинг Днепр шаҳрига амалга оширилган ракета зарбасидан кейин вайрон бўлган уй деразасидан қараётган аёл, 10 октябр. [Димитар Дилкофф/AFP]](/cnmi_ca/images/2022/10/12/37778-000_32l449l__1_-739_416.webp)
КИЕВ -- Шу ҳафтада Россиянинг Украина шаҳарларига берган ракета зарбалари унинг фронт чизиғида жанг қилишга қодир эмаслигини курсатмокда, дейди дунё етакчилари ва таҳлилчилар.
Россия душанба кунги Киев ва Львовга берилган ракета зарбаларини сешанба (11 октябр) куни янги ҳаво ҳужумлари билан давом эттирган.
Украинанинг ғарбий Львов расмийлари сешанба куни камида учта Россия ракетаси электр инфратузилмасини нишонга олган, шу муносабат билан расмий Киев аҳолидан электр қувватини тежаш, электр мосламаларини тунда ўчириб қўйишни сўраган.
Львов шаҳри мэрининг айтишича, шаҳар аҳолисининг учдан бири электр қувватисиз қолган.
![Донецк вилояти, Бахмут шаҳридаги вайрон бўлган бино қолдиқлари, 11 октябр. Донецк вилоятининг шарқий қисмида жойлашган Бахмут шаҳри ҳамон Украина кучлари томонидан ҳимоя қилинмоқда, аммо унинг чорасиз қолган аҳолиси май ойидан бери россияликларнинг тиғи остида қолган. [Ясюёси Чиба/AFP]](/cnmi_ca/images/2022/10/12/37768-ua_attacks_2-739_416.webp)
Донецк вилояти, Бахмут шаҳридаги вайрон бўлган бино қолдиқлари, 11 октябр. Донецк вилоятининг шарқий қисмида жойлашган Бахмут шаҳри ҳамон Украина кучлари томонидан ҳимоя қилинмоқда, аммо унинг чорасиз қолган аҳолиси май ойидан бери россияликларнинг тиғи остида қолган. [Ясюёси Чиба/AFP]
![Россиянинг Украинага ҳужумлари фонида Днепрга берилган зарбадан қолган ўрани куздан кечираётган маҳаллий аҳоли, 10 октябр. [Димитар Дилкофф/AFP]](/cnmi_ca/images/2022/10/12/37779-000_32l44ve__1_-739_416.webp)
Россиянинг Украинага ҳужумлари фонида Днепрга берилган зарбадан қолган ўрани куздан кечираётган маҳаллий аҳоли, 10 октябр. [Димитар Дилкофф/AFP]
Душанба куни Россия бир неча ойлардан бери илк марта пойтахт Киевга ракета зарбасини амалга оширган.
Украина мудофаа вазирлигининг душанба куни берган хабарига кўра, Россия Украинага қарата 83 та ракета учирган, улардан 52 тасини мудофаа кучлари уриб туширган. Ракеталардан 43 таси қанотли бўлган.
Украина берган маълумотларга кўра, 19 киши ҳалок бўлган, 100 дан ортиқ одам жароҳат олган. Бирлашган Миллатлар Ташкилотига кўра эса, бомба ҳужумлари билан Россия уруш қонунларини бузган бўлиши мумкин.
Душанба кунги кенг кўламли ҳужуми Россияни Қримга боғловчи муҳим кўприкда юз берган портлашга жавобан амалга оширилган. Бу яриморолни 2014 йилда Москва Украинадан аннексия қилиб олган.
Киев қуролли кучлари сўнгги ҳафталарда жануб ва шарқдаги фронт чизиқларида Россия аскарларига қаршилик кўрсатмоқда.
Украина президенти Владимир Зеленский жума куни унинг аскарлари ўтган ой охирларида бошланган қарши ҳужум натижасида 2,5 минг км. кв. ҳудудни қўлга киритганини айтиб ўтган.
«Террорга таяниш»
Украина ташқи ишлар вазири Дмитрий Кулебага кўра, Москва бир қатор шармандали ҳарбий муваффақиятсизликлардан кейин умидсизликка тушган. НАТО раҳбари Йенс Столтенберг ҳам буни «ожизлик белгиси» деб айтган.
Россия ўз аскарлари талафотларини қоплаш мақсадида Украина инфратузилмасига зарба берди, деб айтган Столтенберг сешанба куни ва Киевни қувватлашда «давом этиши ва ёрдамни кучайтиришни» таъкидлаб.
«Менимча, кеча кўрганимиз ожизлик белгиси, чунки аслида улар жанг майдонида ғалабага эриша олмаяптилар», деб айтган Столтенберг НАТО мудофаа вазирлари билан учрашуви олдидан. «Россия жанг майдонида ютқазмоқда.»
«Шу тариқа улар Украина шаҳарларига бетартиб ҳужумлар, тинч аҳолига ва муҳим инфратузилма объектларига зарба бериш орқалигина жавоб бера оладилар.»
Ҳарбий таҳлилчилар сўнгги зарбалар ортида 8 октябр куни Украинада Россия кучларининг янги қўмондони этиб тайинланган генерал Сергей Суровикин турганига ишора қилмоқда.
Суровикин аввал Суриядаги Россия ҳаво-космик кучларига қўмондонлик қилган, у ерда шафқатсиз усуллар, жумладан, тинч аҳоли манзилларига зарбалар бериш ва кимёвий қурол қўллаш билан танилган.
«Суровикин ҳар қандай принциплардан холи одам. У Суриядаги жиноятлар ва шафқатсизликлар учун жавобгар», дейди Украина Хавфсизлик ва ҳамкорлик маркази директори ва ҳаммуассиси Сергей Кузан.
«Улар [руслар] террорга умид қилишда давом этмоқда. Ва улар ўз армиясидан адолатли кураш учун эмас, балки террорчи ташкилот сифатида фойдаланмоқда», деди у.
«Улар фуқаролик объектларига, электр станцияларига террор ҳужуми уюштирмокдалар. Улар Украинада ижтимоий инқирозни юзага келтириш учун иссиқлик, ёруғлик ва электр энергиясини ўчириб ташламоқчи, одамлар музлаб, совқотиб, оч қолса, ҳукуматга босим ўтказиб, музокаралар олиб боришини сўрайди, деб уйлаяпти».
«Улар урушда ўз мақсадларига эриша олмаётганликларини, ракета ҳужумлари ҳам самарали эмаслигини кўрмоқдалар», деди Кузан. «Украина ҳаво мудофааси уларнинг ракеталарини уриб туширишни ўрганди, шунинг учун руслар Украина ҳаво мудофаасини зўриқтириш учун кенг кўламли бомба ҳужуми уюштиришга қарор қилишди».
«Ҳар бир шаҳарга берилган кенг кўламли зарбалар энг аввало Қрим кўприги учун қасосдир», дейди Украина ижтимоий тараққиёт марказининг дастурий раҳбари, сиёсатшунос Игор Рейтерович.
«Суровикин бу шафқатсиз тактикани Путинга таклиф этди ва Путин уни хурсандчилик билан қабул қилди, чунки у ўз даврасидаги ундан юз ўгиришни бошлаган гуруҳларни қаноатлантириши керак.»
«Путин ҳақиқатан ҳам охиригача боришга ва ҳатто уруш қоидаларини бузишга тайёр эканлигини кўрсатмоқчи», деди Рейтерович.
«У ўтирган курси ғимирлаб қолган ва у атрофидаги одамларни мустаҳкамлаш учун чоралар кўриши керак. Лекин менимча, бу кўпчилик учун мутлақо тескари таъсир килди, улар Путиннинг ўзи ва уларни қабрга судраб бораётганини тушуниб етишди», деди у.
«Ожизлик намойиши»
Кузатувчиларга кўра, сўнгги зарбалар Украина ва унинг иттифоқчилари қатъиятини янада мустаҳкамлаган.
Ғарбдаги иттифоқчилари Украинага қандай қилиб илғор тизимларни етказиб бериш хакида ўйлаётган эдилар.
Биринчи ўрта масофали Iris-T тизими Украинага етиб келган. Германия уни ўз қўшинларига беришдан олдин украинларга жўнатишга қарор қилган.
Шунингдек, Қўшма Штатлар Киевга ўзининг ракеталар ва дронларга қарши NASAMS тизимини етказиб беришни тезлаштиришга ҳаракат қилаётганини айтди ва икки партиянинг биринчиси яқин ҳафталарда етказилиши кутилмоқда.
«Руслар назарида улар янги тактика қўллаётгандек туюлиши мумкин, лекин аслида буларнинг барчаси Россия аллақачон қўллаган усуллардир», дейди Киевдаги Халқаро сиёсатшунослик маркази эксперти Игор Петренко.
«Руслар билан тез-тез содир бўладиган ҳолат юз берди, улар кутган нарса амалга ошмади. Улар 80 дан ортиқ ракета отишди, аммо уларнинг ярмидан кўпи уриб туширилди».
«Афтидан, улар қўрқув ва ваҳима уйғотиб, кенг кўламли зарар етказмоқчи бўлишди», деди у. «Аммо нафратни кучайтиришдан бошка нарсага эриша олмадилар. Умуман олганда, бу билан Россия ва Путиннинг ожизлиги ва заифлиги намоён бўлди».
«Қасос учун хайрия пули»
Ракета зарбаларига жавобан украиналиклар Украина армиясини қўллаб-қувватлаш ҳаракатларини кучайтирдилар.
Масалан, Украина жамоат арбоби ва фуқаролик етакчиси Сергей Притула душанба куни Украинада ишлаб чиқарилган янги камикадзе дронларни сотиб олиш учун маблағ йиғиш кампаниясини эълон қилган.
«Дўстлар, биз қасос олиш учун хайрия маблағи йиғяпмиз!!! Сергей Стерненко [украиналик жамоатчилик фаоли ва ҳуқуқшунос] ва мен бу кампанияни 12 октябр куни бошламоқчи эдик, аммо бункердаги махлуқ режаларимизни ўзгартириб юборди. Ҳозирок бошлаймиз!» деб ёзади Притула ўзининг Телеграм-каналида.
Бир соатдан камроқ вақт ичида кампания 10 миллион гривна (270 000 доллар) йиққан.
«Руслар ўз хатти-ҳаракатлариларининг примитив эканлигини англамаяптилар ва украиналикларнинг жасорати ва Россиядан озод бўлиш учун ҳар қандай қийинчиликларга дош беришга тайёрлигини тушунмайдилар», деди Петренко.
«Суровикиннинг ҳам, бошқа бировнинг келиши ҳам Кремлни мағлубиятдан қутқариб қололмайди», деди у.
