КИЕВ – 36 ёшли шифокор-гематолог Оксана Леонтьева беш ёшли ўғли Гришани болалар боғчасига ташлаб, ишга кетаётганида Киев марказидаги чорраҳада машинасига Россия ракетаси келиб тушиши оқибатида 10 октябр куни ҳалок бўлган эди.
Гришанинг отаси 2022 йил февралда Россиянинг Украинага босқинига қадар касаллик туфайли вафот этган, ҳозирда у бобоси ва бувиси қўлида тарбияланмоқда.
Россия босқини украиналикларга мудҳиш вайронагарчиликлар ва азоб-уқубатлар келтирди, болалар учун эса бу яқинларини йўқотиш, мактаб ёки уйларидан айрилиш ва даҳшатга дучор бўлиш дегани эди.
«Аввалига биз унга онаси ишда эканлиги, у ерда муаммолари борлигини айтдик. Кейин у осмонда ва фариштага айланди, дедик... болага буни тушунтириш қийин», дейди Гришанинг Киевда яшайдиган бобоси Григорий Леонтьев Карвонсарой билан суҳбатда.
![Будапешт шаҳрининг (Венгрия) 7-округидаги болалар боғчасида ухлаётган украиналик қочқин болалар, 18 апрел кунги сурат. [Аттила Кисбенедек/AFP]](/cnmi_ca/images/2023/06/01/42348-children_1-739_416.webp)
Будапешт шаҳрининг (Венгрия) 7-округидаги болалар боғчасида ухлаётган украиналик қочқин болалар, 18 апрел кунги сурат. [Аттила Кисбенедек/AFP]
![8 апрел куни олинган ушбу суратда Краматорск вокзали деворидаги болалар ўйинчоқлари акс этган. Украиналиклар мамлакат шарқидаги Краматорск шаҳридаги марказий темирйўл вокзалида ўрнатилган кичик ёдгорлик пойига гуллар қўйишган – бир йил аввал бу ерга келиб тушган Россия ракеталари 61 кишини ҳалок қилган ва 160 дан ортиқ киши жароҳатлаган эди. [Женя Савилов/AFP]](/cnmi_ca/images/2023/06/01/42349-children_2-739_416.webp)
8 апрел куни олинган ушбу суратда Краматорск вокзали деворидаги болалар ўйинчоқлари акс этган. Украиналиклар мамлакат шарқидаги Краматорск шаҳридаги марказий темирйўл вокзалида ўрнатилган кичик ёдгорлик пойига гуллар қўйишган – бир йил аввал бу ерга келиб тушган Россия ракеталари 61 кишини ҳалок қилган ва 160 дан ортиқ киши жароҳатлаган эди. [Женя Савилов/AFP]
![Суратдаги 5 яшар Гришанинг онаси октябр ойида Россия ракетасидан ҳалок бўлган. Ҳозир жажжи болакай 60 дан ошган бобоси ва бувиси қўлида тарбияланмоқда. [Леонтьевлар оиласининг шахсий архивидан]](/cnmi_ca/images/2023/06/01/42347-grisha-739_416.webp)
Суратдаги 5 яшар Гришанинг онаси октябр ойида Россия ракетасидан ҳалок бўлган. Ҳозир жажжи болакай 60 дан ошган бобоси ва бувиси қўлида тарбияланмоқда. [Леонтьевлар оиласининг шахсий архивидан]
«Қизим ўлдирилганидан сўнг биз у билан ёлғиз қолдик... қийин бўлди», дейди Леонтиев.
Гриша онасининг ўлимидан кейинги кунларда ёлғиз қолишдан қўрқарди, деди у.
«Қизимизнинг вафотидан бир неча кун ўтиб, унинг квартирасига бордик», деб эслайди у. «Кетиб қолмайсизларми, мени бу ерга ташлаб кетмайсизларми? дерди у.»
Энди Леонтьев ва унинг 60 ёшга кирган рафиқаси набирасини катта қилишга умри етмаслигидан ва у бутунлай етим бўлиб қолишидан қўрқмоқда.
«Бола барибир бола-да. У абадийлик нима эканини тушунмайди. У бир куни мендан «Уруш тугайдими?» деб сўради. Мен ҳа, тугайди, дедим. «Украина ғалаба қозонадими?» Албатта, ғалаба қозонади! Аскарлар уйга қайтадими? Албатта қайтиб келишади, дедим».
«Онам ҳам қайтиб келадими?»... Мен бу саволга қандай жавоб беришни билмайман.
Айни пайтда Россиянинг украиналик болаларга қарши уруши давом этмоқда.
Пайшанба (1 июн) куни содир этилган навбатдаги хунрезликда Киевга берилган ракета зарбаси туфайли икки катта ёшли одам ва бир бола ҳалок бўлди.
«Болаларнинг душмани»
«Уруш – доим болаларнинг энг ашаддий душманидир» деб ёзган эди Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Болалар жамғармаси (ЮНИСЕФ) ижрочи директори Кетрин Рассел апрел ойида.
«Ҳар бир бола, у қаерда яшашидан қатъи назар, тинч муҳитда ўсишга лойиқдир. Ҳеч бир бола зўравонлик ва қўрқув остидаги болаликни бошдан кечирмаслиги лозим», деб ёзган у.
БМТ статистикасига кўра, босқин бошланганидан бери Украинада 500 дан ортиқ бола ҳалок бўлган.
Жароҳатлар, Россиянинг ракета зарбалари, бомбапаноҳларда ўқиш, ота-она ва қариндошлардан ажралиш болаларнинг психологик ҳолатига таъсир қилади, дейди таҳлилчилар.
«Украинадаги ҳамма болалар бомба ҳужумлари остида кун кечирмоқда... Пойтахтга қилинган кечаги ҳужум терроризмдан бошқа нарса эмас», дейди НаУКМА (Киев-Могилянск академияси Миллий университети) руҳий-ижтимоий реабилитация маркази ва «Болалар овози» хайрия ташкилоти психологи Людмила Романенко.
Кенг қамровли ҳужумгача Романенко Луганск вилоятида яшаган ва вақтинча оккупация қилинган вилоятларга қўшни ҳудудларда яшовчи болалар билан ишлаган.
Шарқий ҳудудлардаги болаларга хос бўлган руҳий жароҳатлар ҳозирда қаерда яшашидан қатъи назар, барча украиналик болаларда кузатилмоқда, деб айтган у Карвонсаройга.
«Ёш болаларни оладиган бўлсак, улардаги қўрқув янада кучли. Масалан, агар улар урушдан аввал алоҳида ухлаган бўлса, энди ота-оналари билан ухлаяпти.»
«Қўрқув кучаймоқда, регресс бор», деб айтган Романенко.
Ноқонуний депортация
Россияга ноқонуний олиб кетилган украиналик болаларнинг ҳолати эса бундан-да жиддий.
Украина ҳукумати май ойига келиб, Россияга ноқонуний депортация қилинган 19484 нафар болани аниқлаган. Айрим маълумотларга кўра, уларнинг сони 200-300 минг бўлиши ҳам мумкин.
Россияликлар кўпинча Украинада ота-онаси тирик бўлган болаларни ноқонуний асраб олишади. Шунингдек, улар Украинага мойил фикр билдирганликлари учун жисмоний ва руҳий зўравонликка дуч келишади.
«Фарзандларимиз россияликлар болаларни жазолагани ва ҳатто урганини айтишган», дейди украиналик болаларни Россиядан қайтариш билан шуғулланадиган «Save Ukraine» хайрия ташкилоти вакили Олха Ерохина.
Ҳужум бошланганидан бери хайрия ташкилоти 109 та болани ватанига қайтаришга муваффақ бўлган.
«Украиналик бир қизча кичик Украина байроғи акс этган футболка кийиб олган. Унинг россиялик васийси футболкани ечиб ташлашни сўраган. Футболканинг тагида майкаси бўлган. У футболкани ечган. Кейин уни йиртиб ташлашни буюрган, чунки бу жараённи Россия пропагандаси учун тасвирга туширмоқчи бўлган», деди у Карвонсарой нашрига.
Қизча бундай қилишдан бош тортгач, васий унинг Херсондаги онаси олдига россиялик аскарлар боришини айтган. Улар шунингдек, болани изоляторга қамаш билан таҳдид қилишган.
«Бундай қўрқитувлардан сўнг россиялик васий футболкани ўзи йиртиб ташлаб тасвирга туширган», деди Ерохина.
Ноқонуний кўчиришлар ўшандан бери давом этяпти, дейди Ерохина яқинда Бердянскдан Россияга 660 нафар ёш бола депортация қилинганини таъкидлаб.
«Афсуски, бу ҳудудлар Россия аскарлари томонидан оккупация қилингани сабаб биз ҳеч нарса қила олмаймиз», деди у.
Ўзбеклар укр-террорчиларнинг шериклари! Украинанинг қўғирчоқ режими саккиз йил давомида ўлдиргани учун рус болаларига Россия ёрдамга келди. Ўзбеклар ўзини ҳимоя қилишга қодир эмас; улар АҚШнинг қанжиқлари.
Жавоб беришФикрлар 8
Россия Федерациясининг барча тарафдорларини ҳозироқ ўлдиринг! Россия тўхтатилмас экан, тез орада дунёни вайрон қилиб, барча одамларнинг бошига етади ва ўлдиради. Дунё бирлашиши ва Россия Федерациясини босиб олиши ва уни ағдариши, унинг барча тарафдорларни ўлдириши, уларни баланд осиб қўйиши керак! Кутмаслик керак!!! Вақт келган! F-16, F-35, барча жанговар кемалар, барча зирҳли техника ва ресурсларни юборинг ва Россияга бостириб киринг...Россияга ўлим! Ғайриинсоний террорчиларга ўлим!
Жавоб беришСен кимга буйруқ беряпсан, жинни? :) Админларгами? Сизлар террорчи ва рус халқига хоинсизлар! Қотилликка ундаш жиноий жавобгарликка сабаб бўлади. Нима учун рус тилида «террорчилар»? Украина террорчи тузилма ва инсоният учун хавфли, уни зарарсизлантириш керак, Киев режими эса нацист югурдаклари билан бирга йўқ қилиниши зарур.
Жавоб беришҚалбингиз оддий одамларнинг тили танқид қилиши мумкин бўлмаган, муқаддас Путинга нисбатан ўчмас ишонч даврини қўмсаётганини тушунаман. Фактлар қўллаб-қувватлашига қарамасдан Раҳбарга ишончга асосланган ҳақиқат хабарчиси бўлиш нақадар улуғ иш. Лекин бир нарсани тушунтириб берингчи, нимага сизга ўхшамаганлардан ғазабланишдан бошқа йўл билан ишончингизни тушунтириб бера оласизми?
Жавоб беришҲАҲАҲАҲАҲА. Россия Украинага бостириб кирди, аксинча эмас. Сизнинг аскарларингиз бомбалар, ракеталар ва ўқлар билан аёллар ва болаларни ўлдиришди. Сизнинг рус аскарларингиз ертўлада кичик қизалоқ ва 400 нафар қуролсиз украиналикни ўлдирганини айтиб мақтанди. Россия Федерацияси ҳозироқ йўқ қилиниши керак! Сен ўлдиряпсан, ўзинг ҳам ўлдириласан!!! Сўзларимни эслаб қол. РОССИЯ ўлимга маҳкум!!!
Жавоб беришБиласизки, нажоткор Исо Масиҳ оқланиш ва қасос ва ғалаба ваъдаси. Сиз билишингиз керак бўлган раҳбар! Нега буни инкор қиласиз? Бегуноҳ болалар ва одамларнинг ўлимидан ғазабланмасдан азоб чекасизми, ўлдиришнинг ҳақиқати ва оқибати ўзингизни ўлдиришингизга олиб келадими?
Жавоб беришФикрлар 8
Ҳамма террорчилар болаларни ўғирлашни яхши кўришади.
Жавоб беришБекор гап, украиналик террорчилар ўз халқини ўлдириш билан бирга, бошқа мамлакатлардаги тўғон ва кўприкларни ҳамда тинч аҳолини портлатишни яхши кўради.
Жавоб беришФикрлар 8